Amaliyotiuchun

Prunella
L. - Qoraqosh
1. 
P. vulgaris
L. -
Oddiy qoraqosh
Bir yillik o ‘t. B o‘yi 10—40 sm. Poyasi oddiy yoki tubidan 
shoxlangan. Barglari tuxumsimon yoki cho‘ziq-tuxumsimon. 
To‘pguli poya va shoxchalar uchida tig ‘iz boshoqsimon. Gultoji 
nayi oqish, qaytaqisi siyohrang. Yong‘oqchalari ellipssimon, uch 
qirrali. V II-V III(IX ). Adir, to g \ Ariq b o ‘ylari, nam joylarda o'sadi.
164.(5) Turkum. 
Eremostachys
Bge. - Eremostaxis
1. 
Ildizi sholg‘omsimon, b a’zan tarmoqlangan. Barglari 
butun, tuxumsimon yoki yumaloq - tuxumsimon, osti qalin tukli. 
G ulkosachasida qo ‘n g ‘irOqsimon yoki g ‘ildiraksimon qaytaqi 
y o ‘q. Tishchalari naychasidan 1,5-2 marta qisqa. Gultojning ostki 
va ustki labi teng. Pastki labining eni 6 -1 0 mm. IV-V. C ho‘l. 
Toshli, shag‘al - loytuproqli yerlarda o ‘sadi (157, 165-rasmlar).
7. 
E. desertorum
Rgl. - Cho‘l eremostaxisi
+ Ildizi tugunaksimon, tugunak bosh ildiz va yon ildizlarda ham 
b o ‘lishi mumkin, ammo sholg‘omsimon b o ‘lm aydi........................ 2
182

---

Gultoji sariq, nayi gulkosachadan ancha chiqib turadi, ichki 
yuzasida sal seziladigan tukli halqasi bor. Ildiz b o ‘ynidagi barglari
1-2 marta patsimon qirqilgan. Gul joylashgan halqalari yaqin 
joylashgan va kallaksimon to ‘pgul hosil qiladi. B a’zan poyada 
eng pastki gul halqalari biroz siyrak o ‘m ashgan. B o‘yi 10-40 sm.
IV -V II, V -V III. Tog‘. Toshli, shag‘altoshli yonbag‘irlarda o ‘sadi. 
(157-rasm)
2. 
Ildiz b o ‘yni atrofi barglari lirasimon - patsimon qirqilgan 
yoki bo ‘lakli. Gullari oq yoki och-sariq. B o‘yi 60-120 sm. 
To'pgullari ko ‘pgulli, poya bo ‘g ‘inlarida joylashgan. IV -V (V I). 
0 ‘rta to g ‘. Toshli, Mayin tuproqli-toshli erlarda o ‘sadi (165-rasm).
6. 
E. kaufmanniana
Rgl. - Kaufman eremostaxisi
+ Gullari to ‘qqizil yoki qizil va sariq hoshiyali...........................5
5. Gulkosacha 15-20 mm. Gultoj to'qqizil, yuqorigi labi keng 
shlyomsimon. Ildiz bo‘yni atrofi barglari lirasimon qirqilgan 
yoki bo‘lakli. Bo‘yi 70-100 sm. V I-V II, V II-V III. 0 ‘rta tog‘. 
Butazorlarda o'sadi.
2. 
E. lehmanniana
Bge. - Leman eremostaxisi
+ Ildiz bo‘yni atrofi barglari butun, keng tuxumsimon yoki 
yumaloq-tuxum sim on,asosiyuraksim on. Gultoj 20-25 mm, sarg‘ish 
rangli. Yuqorigi changchilari o'siqsiz, pastki changchilarining 
o ‘siqlari qipiqsimon va tukli halqaga o ‘mashgan. Bo‘yi 100-150 
sm. V I-V II(V III). 0 ‘rta tog‘. Yirik o ‘tli yonbag‘irlarda o ‘sadi.
1. 
E. arctiifolia
M. Pop. - Lopuxbargli eremostaxis
6. Gultoji 27-32 mm, och-sariq, pastki labining o ‘rta bo‘lagi 
tiniq sariq. Pastki labining o ‘rta bo‘lagi labdan ancha ensiz. 
Aksariyat uzun, oddiy tuklar bilan qoplangan. Ildiz b o ‘yni atrofi 
barglari butun, cho‘ziq, cho‘ziq - tuxumsimon. Bo‘yi 30-50 sm. 
C ho‘l, adir. Soz tuproqli yerlarda o ‘sadi (163-rasm).
5. 
E. labiosa
Bge. - Labdor eremostaxis
+ Gultoji oq, pastki labida jigarrang dog‘li, 25-27 mm. Barglari 
va gulkosacha yulduzsimon paxmoq tuklar bilan qalin qoplangan.
183

---