Amaliy mashg’ulotlar

 
 
 
 
4-mavzu:  Ta’lim muassasasi rahbar xodimlar va o‘qituvchilari o‘rtasidagi  
konfliktlar 
 
Reja:  
1.  Jamoa  –  ijtimoiy  munosabatlar  va  yagona  ijtimoiy  faoliyat  asosida  birlashgan 
guruh va uning o‘ziga xosligi. 
2.   Mehnat jamoasida vujudga kelishi mumkin bo‘lgan konfliktlar. 
3.  Jamoadagi konfliktni boshqarish tartiblari. 
 

---

Tayanch  so’z  va  iboralar:  ta'lim  muassasasi,  rahbar  va  xodimlar,  kasbiy 
faoliyat, nizo
, konfliktli vaziyat, ijtimoiy nizo, madaniyat, konflikt, ijtimoiy 
aloqalar,  jamiyat,  to’qnashuv,  kichik  guruhchalar,  konflikt  manbalari, 
xususiyat, 
nizo turlari, stress, ijtimoiy jarayon, ijtimoiy munosabatlar, rahbar 
xususiyatlari, o'qituvchilar faoliyati
 
 
 
Bugungi  kunda  zamonaviy  axbort  maydonidagi  harakatlar  shu  qadar  tig‘iz, 
shu  qadar  tezkorki,  endi  ilgarigidek,  ha  bu  voqea  bizdan  juda  olisda  yuz  beribdi, 
uning bizga aloqasi yo‘q, deb beparvo qarab bo‘lmaydi. Biz butun ma’rifatli dunyo, 
xalqaro  hamjamiyat  bilan  tinch-totuv,  erkin  va  farovon  hayot  kechirish,  o‘zaro 
manfaatli hamkorlik qilish tarafdorimiz. Ota-bobolarimiz  ongu tafakkurida asrlar, 
ming yillar davomida shakllanib, sayqal topgan or-nomus, uyat va andisha, sharmu 
hayo, ibo va iffat kabi yuksak ahloqiy tuyg‘u va tushunchalar qadrlanadi. 
I.A.Karimov ta’kidlaganidek,”...agar biz ahil bo‘lsak, el-yurt manfaati yo‘lida 
bir tanu bir jon bo‘lib yashasak, o‘zimizdan sotqin chiqmasa, o‘zbek halqini hech 
kim,  hech  qachon  yenga  olmaydi.  Irodasi  baquvvat  odam  o‘ziga  ishonadi  va  har 
qanday  murakkab  vazifani  ham  o‘z  zimmasiga  olishdan  qo‘rqmaydi,  yoningizda 
turib,  qo‘lidan  kelgancha  yordam  berishga,  qiyinchilik  larni  siz  bilan  birgalikda 
yengishga harakat qiladi”.
3
 
Har  qaysi  fuqaro,  har  qaysi  inson,  jamiyat  taraqqiyoti  va  uni  yangilashga, 
ma’naviy hayotimizni turli tahdid va xurujlardan himoya qilish masalasiga bo‘lgan 
o‘z burchi va mas’uliyatini o‘z turmish va tafakkur tarzimizga mos, biz barpo etishga 
intilayotgan  kuchli  fuqorolik  jamiyati  talablariga  javob  beradigan  munosabatlar 
sifatida namoyon etishi darkor.  
  Muammoning yechimini topmasdan turib, konfliktni ijobiy hal etib bo‘lmaydi. 
Agar konfliktga e’tibor berilmasa, muammo yechilmay qolib ketadi, u yo‘qolmaydi, 
bilaks  chuqurlashib,  o‘t  olib,  og‘ir  oqibatlarga  olib  kelishi  mumkin.  Konfliktlar 
yechimini  topa  bilishda  esa  maxsus  bilimlar  qo‘l  keladi.  Muammoning  yechimiga 
qaratilgan umumiy sayi-harakatlar esa uning chuqurlashib ketib, og‘ir natijalarga  olib 
kelishining oldini oladi. Shu bois, konflikt vujudga kelganida undan uzoqroqda emas, 
balki  unga  nisbatan  faol  munosabatda  bo‘lish  darkor.  Konfliktga  nisbatan  faol 
munosabat  esa  konfliktlar  yechimi  bo‘yicha  maxsus  bilim  va  ko‘nikmalarning 
qo‘llanilishini anglatadi.  
Konfliktlar turli joylarda sodir bo‘lishi mumkin. Mana shunday konfliktlardan 
biri  –  siz  ishlayotgan  mehnat  jamoasida  sodir  bo‘lishi  mumkin  bo‘lgan 
konfliktlardir.  Jamoada  sodir  bo‘lishi  mumkin  bo‘lgan  konfliktlarning  o‘ziga  xos 
                                                 
3
И.А.Каримов. Юксак маънавият – енгилмас куч. –Т.: Маънавият, 2009. – 122 б.  
 

---

xususiyatlari  mavjud  bo‘ladi.  Jamoada  sodir  bo‘ladigan  konfliktlar  mana  shu 
jamoada ishlayotgan barcha xodimlarga o‘z ta’sirini o‘tkazmay qolmaydi(7-rasm).