Amaliy mashg’ulotlar

7. Qabul qilingan qarorni amalda tatbiq etish. Dastlabki konfliktni keltirib 
chiqargan  sabablar  yo‘qolmay,  bajarilmagan  va’dalar  tufayli  faqat  kuchaygan 
bo‘lsa, qayta muzokaralar o‘tkazish ancha murakkab kechadi. 
Kommunikatsiya to‘siqlari – o‘zaro muloqot qilayotgan hamkorlar o‘rtasida 
adekvat  axborot  uzatish  yo‘lidagi  ruhiy  (psixologik)  to‘siqlar.  Kommunikatsiya 
jarayonida turli barerlar yuzaga kelishlari mumkin: 
1)  tushunish (tushunmaslik) bareri; 
2)  ijtimoiy-madaniy farqlarga oid barer; 
3)  munosabatlar bareri. 

---

Tushunish  (tushunmaslik)  barerining  kelib  chiqishi,  odatda,  ruhiy,  hamda 
kelib  chiqishi  o‘zgacha  turli-tuman  sabablar  bilan  bog‘liq.  Bu  axborot  uzatish 
kanalining  o‘zidagi  xatoliklar  tufayli  yuzaga  kelishi  mumkin  –  bu  fonetik 
tushunmovchilik  (tushunmaslik)  deb  nomlanadi.  Fonetik  tushunmaslik  bareri 
(to‘sig‘i)  tez  va  tushunarsiz  so‘zlash  (nutq)  va  ko‘p  miqdordagi  parazit-tovushlar 
ishtirokidagi  nutq  kabi  omillar  sababli  paydo  bo‘ladi.  Shuningdek,  muloqot 
ishtirokchilarining ma’nolar (tezauruslar) tizimidagi lingvistik farqlar tufayli kelib 
chiqadigan  semantik  tushunmaslik  to‘siqlari  ham  mavjud.  Shaxslararo  normal 
kommunikatsiya  yo‘liga  stilistik  to‘siq  ham  to‘g‘onoq  bo‘lishi  mumkin  va  u 
kommunikator nutq uslubi, muloqot vaziyati yoki resipientning hozirgi ruhiy holati 
nomuvofiq  kelgan  sharoitda  yuzaga  keladi.  Shuningdek,  mantiqiy  tushunmaslik 
to‘sig‘i  (bareri)  ham  mavjud  bo‘lib,  u  kommunikator  tomonidan  taklif  etilgan 
mulohaza yuritish mantiqi resipient idroki uchun juda murakkab yoki unga noto‘g‘ri 
bo‘lib tuyulgan hollarda paydo bo‘ladi. 
Shu  bilan  birga  ijtimoiy-madaniy,  ya’ni  ijtimoiy,  siyosiy,  diniy  va  kasb-
hunarga oid farqlanishlar ham tushunmaslik sababi bo‘lib kelishi mumkin, chunki 
ular  muloqot  jarayonida  qo‘llanadigan  u  yoki  bu  tushunchalar  ning  turlicha 
anglanishiga olib keladilar. Muloqot qilinayotgan hamkor(suhbatdoshi)ni muayyan 
kasb egasi, millat, jins vakili yoki ma’lum yoshdagi shaxs sifatida qabul qilish, idrok 
etishning  o‘zi  ham  to‘siq  vazifasini  o‘tashi  mumkin.  Barer(to‘siq)ni  olib  tashlash 
yo‘lida  kommunikatorning  resipient  nazaridagi  obro‘-e’tibori  ham  muhim  o‘rin 
tutadi.