Amaliy mashg’ulotlar

 
 
9-mavzu: Pedagogik nizolarni boshqarish va ularni bartaraf qilish 
usullari 
Reja: 
                  1. Pedagogik nizolarni boshqarish. 
          2. Pedagogik nizolarni bartaraf etishda tarkibiy – tashkiliy usullar 
       3. Pedagogik nizolarni bartaraf etishda strategik usullar    
 
Tayanch so‘z va iboralar: 
 

---

Pedagogik nizo, pedagogik nizolarni boshqarish, muomala madaniyati, ta’lim-
tarbiya jarayoni,  tartib-intizom, pedagogik-psixologik tarbiya, pedagogik nizolarni 
bartaraf  etish,  motivatsiya,  iste’dod  belgilari,  oqilona  fikr,  ilg‘or,  layoqat, 
g‘amxo‘rlik,  odamiylik,  halollik,  olijanoblik,  mehr-oqibat,  ijtimoiy  institut, 
individualizm, tolerant, tafakkur, tarkibiy – tashkiliy usullar, bag‘rikenglik, g‘oya, 
mafkura, barqarorlik, hamkorlik, qanoatli, hamjihatlik, diniy bag‘rikenglik, strategik 
usullar    
 
 
 Nizoli vaziyatlarni boshqarishning bir qator samarali usullari mavjud. Ularni 
quyidagi ikki yirik guruhga bo‘lish mumkin. Ular quyidagilar: tarkibiy – tashkiliy 
usullar va strategik usullardir. O‘z navbatida tarkibiy – tashkiliy usullar to‘rt usuldan 
iboratdir: bular 
  O‘qishga bo‘lgan talabni tushuntirish; 
  Muvofiqlashtirish va integratsiyalash; 
  Umumtashkiliy kompleks maqsadlar; 
  Rag‘batlantirish tizimini takomillashtirish; 
Strategik  usullar  esa  o‘z  navbatida  besh  usuldan  tashkil  topgan  bo‘lib  bular 
quyidagilardan iboratdir: 
  Uzoqlashish; 
  Silliqlashish; 
  Majburlash; 
  Kelishuv; 
  Muammoni hal qilish usullaridir.  
Ta’kidlaganimizdek,  pedagog  nizoli  vaziyatlarning  kelib  chiqish  sabablarini 
faqat o‘quvchilar xarakatlaridagi tafovutlardan deb bilmasliklari kerak. Albatta, bu 
ham  qandaydir  anik  holatda  nizoli  vaziyatning  vujudga  kelishida  muhim  omil 
vazifasini bajarishi mumkin. Ammo u ta’sir etuvchi omillarning faqat bittasidir. Shu 
sababli, pedagog, eng avvalo nizoni keltirib chiqaruvchi omillarning tahlilini qilishi, 
so‘ngra esa u yoki bu usulni qo‘llash bo‘yicha qaror qabul qilishi kerak. 
Tarkibiy-tashkiliy usullariga quyidagicha ta’rif berishimiz mumkin.