Amaliy mashg’ulotlar 1-amaliy mashg’ulot mavzu

AMALIY MASHG’ULOTLAR
1-AMALIY MASHG’ULOT
Mavzu: Yo‘l iqlim grafigini qurish va qurilish muddatini asoslash. Grunt turlari va ularga ko‘ra yo‘l poyining ko‘ndalang kesimi turlarini tanlash.
Qurilish muddati yo’lning viloyatda joylashuviga, tabiiy ob-havo sharoitiga, gidrogeologik, grunt turiga, er osti suvlari sharoitlariga va yo’l qurilishi texnikasining imkoniyatlariga bog’liq ravishda aniqlanadi.
Yo’l to’shamasini qurish ishlari bahorda havo harorati +5 dan, kuzda +10 gacha bo’lgan davrda olib boriladi.
Yo’l to’shamasini qurish muddati quyidagi formula orqali topiladi:


T_q= (T_k - T_dam-T_ik - T_ta’m )

Bu erda: T_k - qurilish davridagi kalendar kunlar soni;

(yo’l iqlim grafigi asosida olinadi).
T_dam - qurilish davridagi dam olish va bayram kunlari soni.
- ob-havoning yomonligi tufayli noqulay ish kunlari soni
T_ta’m - ta’mirlashga muhtoj mashina va mexanizmlarning ishlamagan kunlari T_ta’m =(3-4) kun.
Bajariladigan ishlarning turlariga qarab (chiziqli yoki jamlangan) ish ko’lamini aniqlaymiz.
Agarda yo’l to’shamasini barpo qilish chiziqli harakterga ega bo’lsa, ish ko’lamining o’rtacha sur’ati quyidagi formula orqali aniqlanadi.

Bu erda: L –qurilayotgan yo’lning uzunligi, m
- yo’l to’shamasini qurilish muddati.
n – smenalar soni.


Yo’l o’tkazilayotgan hududning iqlim grafigi
Yo’l o’tkazilayotgan hududning iqlim sharoitlarini taqqoslash uchun yo’lning ayrim davrlarida iqlim xarakteristikalari grafigi quriladi (1,2- jadval). Unda yil davomida haroratning o’zgarishi, yog’in-sochin miqdori, muzlash chuqurligi, qor qatlami qalinligi va boshqa xarakteristikalar belgilab chiqiladi [8].