Amaliy mashg`ulot№1. Mavzu: Ishlab chiqarishda ish kuni xronometraji,mehnatning og`irligi va keskinligi(zo`riqish) ni baholashni o`rganish

AMALIY MASHG`ULOT№4.
ISHLAB CHIQARISHDA MIKROIQLIMNI TEKSHIRISH USULLARINI O`RGANISH.
O‘quv mashg‘ulotining maqsadi: meteorologik omil ko‘rsatkichlarini tekshirish, ularga gigienik baho berish, omil ta’sirida organizmda vujudga keladigan fiziologik o‘zgarishlarni tekshirish,ish sharoitlarini yaxshilashga qaratilgan chora tadbirlar ishlab chiqarish faoliyati bo‘yicha amaliy ko‘nikma hosil etish.
ISHLAB CHIQARISHDA MIKROIQLIMNI TEKSHIRISH USULLARI MASHG`ULOTNING QISQACHA MAZMUNI.Meteorologik omil ko`rsatkichlari,ayniqsa havoning fizik holati,o`ta o`tkazuvchanlik xususiyatiga egadir.Chunki ular avallo texnologik jarayonning issiqlik fizik xususiyatlari,iqlim sharoiti,yil fasli,ishlab chiqarishning ish xonalari,ish joylarini tashkil etilganligi va bir qancha boshqa sabablar bilan bog`liqdir.Shu sababli ishlab chiqarish sharoitida (ochiq havoda va yopiq xonalarda)meteorologik omil to`la ko`rinishlarda tasir etish mumkin.Bu omil bevosita organizmning issiqlik holatiga ta'sir ko`rsatish yo`li bilan fiziologik jarayonlarda o`zgarishlar vujudga keltiradi.Bu o`zgarishlar o`z navbatida ish qobiliyatining kamayishi va sog`lig`ini yomonlashuviga olib kelishi mumkin.Shu sababli mehnat gigiyenasi vrachining boshqa omillar qatori, meteorologik omilga gigiyenik baho berish uning salbiy ta'sirini oldigi olish chora-tadbirlarini ishlab chiqish asosiy vazifalari qatoriga kiradi. Mikroiqlim parametrlarini bir tekisda ushlab turishda kollektiv muxofaza vositalari bo’lgan: issiqlik ajralmalarini bir yerga jamlash,xonalarni umumiy ventillyasiyalash va kondisionerlash muhim rol` o’ynaydi.Tashqi muhitning harorati odam organizmiga ta`siri birinchi navbatda,tanadagi terida joylashgan qon tomirlarning torayishi yoki kengayishi orqali ta`sir ko’rsatadi.Bunda past harorat ta`sirida odam terisida joylashgan qon tomirlarining torayishi amalga oshadi, natijada esa tana yuzasi bo’ylab qon aylanishi sekinlashadi va odam tana yuzasi bo’ylab issiqlikning konveksiya va issiqlik nurlanishi tarzidagi uzatilishi susayadi. Tashqi muhitning harorati yuqori bo’lgan holatlarda aksincha holatdagi ko’rinish yuzaga keladi:bunda odam terisida joylashgan qon tomirlarning kengayishi yuzaga kelib,natijada esa qonning harkatlanish tezligi ortadi va tanadan atrof muhitga issiqlik uzatilishi miqdori ortishi kuzatiladi.
Ishlash muhitida ishlab chiqarish inshooti ichki qismida mavjud bo’lgan mikro iqlimning doimiy tarzdagi me`yoriy ko’rsatkichlarining o’zgarishlari,ya`ni harorati ortib ketishi yoki harorati pasayib ketish holatlari ushbu muhitda ishlayotgan odam organizmiga quyidagi ko’rinishdagi salbiy ta`sirlar oqibatlarini keltirib chiqaradi: