1-topshiriq. Ushbu berilgan matnning qaysi nutqiy faoliyatga qarashliligini toping.
....sochlarim mening qop-qoradur. Shunday qoradurki, qorongu kechalarning qora dostonlari mening sochimdan o‘rilgan, shu qora sochlarim meniki bo‘lish bilan qora kunga qolgan. Bularning tok novdalaridek rango-rang yopinchlari yo‘qdir.
2-topshiriq. Berilgan so‘zlarni davom ettiring.
Xalq tilidagi talaffuzi
Adabiy tildagi talaffuzi
Otayizzi uyi
Otangizning uyi
nalug
machit
Siynimni gapi
ishkop
maylis
kepti
Mustaqil ta’lim mashg‘ulotlari
1. “Kutubxona - men sevgan maskan” mavzusida monolog, dialog va polilog yarating.
2-topshiriq. “Nima uchun?” grafik organayzerini o‘z fikrlaringiz bilan to‘ldiring.
NIMA UCHUN?
Nazorat savollari: 1. “O‘zbek tilining amaliy uslubiyati” fani nimani o‘rgatadi?
2. “O‘zbek tilining amaliy uslubiyati” fanining maqsad va vazifalariga nimalar kiradi?
3. “O‘zbek tilining amaliy uslubiyati” fani qaysi fanlar bilan o‘zaro aloqaga ega?
4. Nutq uslublari deganda nimani tushunasiz?
5. Uslub tushunchasining lingvistik mazmuni nima?
6. V.V.Vinogradov tasnifiga ko‘ra til uslublari qanday turlarga ajratiladi?
Testlar:
1. O‘zbek tili amaliy uslubiyatining tekshirish obyektiga nimalar kiradi?
* a) nutqning til qurilishi, adabiy til me'yorlari
b) gaplarning to‘g‘ri yozilishi
v) nutqning to‘g‘ri talaffuz qilinishi
g) maqsadning to‘g‘ri qo‘yilishi
2. Lisoniy vositalarni noto‘g‘ri qo‘llash:
* a) nutqni buzadi, mantiqiylik va ta'sirchanlikka ta'sir qiladi.
b) so‘zlarning o‘rnini almashtiradi
v) gapning mazmunini o‘zgartiradi
g) inversiya holatini vujudga keltiradi
3. Adabiy til me'yorlariga amal qilmaslik -
* a) mantiqsizlikni vujudga keltirib chiqaradi, nutqni buzadi
b) nutqning amaliy ahamiyatini susaytiradi
v) nutq uslublari almashinilishiga olib keladi
g) nutqning ta'sirchanligi ortadi
4. O‘zbek tilining amaliy uslubiyati qaysi sohalar bilan uzviy bog‘liq?
* a) leksikologiya va semasiologiya
b) fizika va matematika
v) biologiya va ximiya
g) tarix va jamyatshunoslik
5. O‘qituvchining asosiy quroli -
* a) tili, nutqi
b) odobi, chiroyi
v) fanni o‘zlashtirganligi
g) samarali darsi
6. O‘zbek tili amaliy uslubiyatining maqsadi?
a) matnni uslubiy tahlil qilishga o‘rgatadi
b) matn yaratishga yordam beradi
* v) til vositalaridan o‘rinli va samarali foydalana olishni shakllantiradi
g) nutqning bayoniy-ifodaviy vositalaridan to‘g‘ri foydalanishga o‘rgatadi