Amaliy mashg’ulot №6 Mavzu: Kalla suyagi. Kalla suyagining miya qismi suyaklari: ensa, tepa, peshona va g’alvir suyaklari, ularning yoshga doir xususiyatlari

Peshona suyagi (os frontale, 44-rasm) bitta bo‘lib, kalla qopqog‘ining oldingi qismini tashkil qiladi. Peshona suyagining bu qismi sezgi a’zolari (ko‘rish va hid bilish a’zolari) bilan uzviy bog‘liq.
Peshona suyagi vertikal joylashgan palla qismi – squama frontalis va gorizontal bo‘lakka ajratiladi. Gorizontal bo‘lak bir juft ko‘z kosasi (pars orbitalis) va burun qismi (pars nasalis) dan tashkil topgan.
Peshona suyagi kalla suyaklarining pallasi singari tashqi tomonga bo‘rtib chiqqan plastinkadan iborat bo‘lib, unda ikkita yuza tafovut qilinadi. Bulardan biri tashqariga qaragan qavariq yuza – facies externa va ichkari – miyaga qaragan (facies interna) botiq yuzadir. Peshona suyagining tashqi yuzasida bir juft peshona do‘mbog‘i – tuber frontalis ko‘rinib turadi. Do‘mboqlarning qoq o‘rtasida chuqurcha – glabella bor.
Pallaning miya yuzasida bulardan boshqa arteriya egatchalari – sulci arteriosi miya qiyiqlarining izlarini ko‘rish mumkin.
Peshona suyagining ko‘z kosasi qismi – pars orbitalis gorizontal joylashgan bir juft yupqa plastinkadan iborat. Peshona suyagi ko‘z kosasining o‘rtasi g‘alvir suyagi joylashadigan egatcha – incisura etmaidalis bilan ajralgan. Egatchada g‘alvir suyagining plastinkasi – lamina cribrosa joylashgan. Ko‘z kosasining yuqori (miya) yuzasida (facies cerebralis) impressiones digitatae va juga cerebralia (BNA) ko‘rinib turadi. Pastki yuzasi (facies orbitalis) silliq botiq bo‘lib, ko‘z kosasini yuqori tomondan chegaralab turadi. Lateral burchagida ko‘z yoshi bezining chuqurchasi – fossa glandulae lacrimalis va medial tomonda bilinar-bilinmas g‘altaksimon chuqurcha – fovea trochlearis va o‘siq – spina trochlearis bo‘ladi. Ularga tog‘ay g‘altak – trochlea yopishadi; unga ko‘z soqqasining yuqori qiyshiq muskul payi birikadi. Peshona suyagining burun bo‘lagi – pars nasalis g‘alvirsimon o‘ymaning oldingi tomonida joylashgan. Uning o‘rta qismida o‘tkir qiltanoq (spina nasalis) bo‘ladi. Qiltanoq burun to‘sig‘i – septum nasi ni hosil qilishda qatnashadi. Qiltanoqning ikki yonida bir juft peshona bo‘shliqlari (sinus frontalis) bo‘ladi. Kavaklar sagittal to‘siq – septum sinus frontalium bilan ajralgan.