Amaliy mashg’ulоt №3 Mavzu: Windows otda ishlash ko‘nikmalarini takomillashtirish. Mashg’ulotning maqsadi

---

Amaliy mashg’ulоt № 3 
 
Mavzu: Windows OTda ishlash ko‘nikmalarini takomillashtirish. 
 
MASHG’ULOTNING MAQSADI
: Windows OT ishlashni o’rgatish.
MASHG’ULOTNING JIHОZI
: Ko’rgazmali material: kompyuterning xotira 
qurilmalari.
MASHG’ULOT O’TISH VОSITASI:
Pentium IV kоmpyuterlari (qo’shimcha 
qurilmalari) bilan jihоzlangan kоmpyuter sinfi. 
MASHG’ULOTNING BОRISHI:
a) 
Guruhning va xоnaning darsga tayyorligini aniqlash. 
b) 
Yo’qlama qilish. 
c) 
Avvalgi mashg’ulоtlarda o’tilganlarni takrоrlash bo’yicha suhbat 
o’tkazish:
o’tilgan mavzularni qisqacha takrоrshlash. 
g) 
Yangi mavzuning bayoni:
Windows OT haqida ma’lumotlar beriladi. 
d) 
Kоmpyuter xоnasida mashg’ulоt оlib bоrish.
O’rganganlari ustida 
mashq. 
e) 
Dars yakuni:
Mustaqil ish uchun individual topshiriqlarni berib, 
Kоmpyuterlarni o’rnatilgan tartib asоsida o’chirish. 
2. 
Menyu turlari. Bosh va kontekstli menyu tarkibi bilan ishlash
. 
Windowsda foydalanuvchilar 4 turdagi meny bilan ishlashi mumkin: 
– OS ning asosiy menysi; 
– barcha obyektlarning kontekst menylari; 
– dastur menylari; 
– dastur va hujjat oynalarining, shuningdek, muloqot oynalarining 
boshqaruvchi menysi. 
Meny - bu biror operatsiyani bajarish imkonini beruvchi buyrug`lar majmuidir. 
Meny bandlari orasida buyrug`lardan tashqari qism menyga kirish imkonini 
beruvchi bandlar ham bo`lishi mumkin. Bu holda biz iyerarxik yoki ichma-ich 
joylashgan meny bilan ishlaymiz. Buni dasturlarni ishga tushirish menysi misolida 
ko`rishimiz mumkin. 
Menylar tizimida ishlatiladigan shartli belgilashlar: 
– agar meny bandi davomida uch nuqta (...) berilsa, shu band bajarilganda 
muloqot oynasi ochiladi; 
– agar meny bandi davomida uchburchak () berilsa, shu band bajarilganda 
qism meny ochiladi; 
– agar meny bandi kulrang harflarda yozilgan bo`lsa, menyning shu bandi ayni 
vaqtda faol emasligini bildiradi; 
– agar meny bandi oldida qalin nuqta (*) yoki (3) belgisi bor bo`lsa, muqobil 
(alternativ) variantlardan birortasi tanlanganligini bildiradi.
 
Masalalar paneli odatda ish stolining ostida joylashgan bo’ladi. Lekin uni ish 
stolining chap va o’ng tarafiga hamda yuqori tomoniga olish mumkin.
Keling masalalar paneli bilan ishlash malakamizni oshiramiz. 

---

1.
Barcha ishlatayotgan dasturlaringizni yoping. Buning uchun oynaning 
yuqori o’ng burchagidagi 
tugmani bosing; 
2.
Пуск
tugmasidan 
докумены
, и
зображения
papkalarini ishga tushiring; 
3.
2ta dasturning tugmalari masalalar panelida hosil bo’ldi. Ularni har birini 
bosib, oynalarni faollashtiring; 
4.
Калькулятор
dasturini ishga tushiring; 
5.
Masalalar panelidagi har bir dastur tugmasining ustiga sichqonchani olib 
keling va o’ng tugmasini bosib, 
Закрыть
bandini tanlang; 
6.
Masalalar panelining ustiga sichqonchani olib keling va asosiy tugmasini 
bosib turib, uni ekranning chap tomoniga olib boring; 
7.
Ekranning chap tarafida konturli chiziq paydo bo’lganda, sichqonchani 
qo’yib yuboring (Agar konturli chiziq paydo bo’lmayotgan bo’lsa, masalalar paneli 
“qulf”langan bo’ladi. “Qulfni ochish” uchun masalalar paneli ustida 
sichqonchaning o’ng tugmasini bosing va u yerdan 
Закрепить
панель
задач
bandini tanlang); 
8.
Masalalar paneli ekranning chap tarafiga o’tib qoldi. Endi sichqonchani 
masalalar panelining chegarasiga olib keling va uning ko’rinishi 
bo’lganda, 
sichqonchani bosib, ekranning yarimiga olib boring; 
9.
 
Masalalar panelini joyini va kattaligini o’zgartirishni o’rganib oldik. 
 
10.
 
Masalalar panelining o’ng qismidagi soatni sozlab ko’ring.
 
11.
 
Masalalar panelining o’ng qismidagi yozuv turini (EN, RU) so’zlashni 
o’rganing.
 
 
Topshiriqlar. 
 
1.
Kompyuter ishga tushganda ekran nimalarga bo’linadi? Ish stoli va 
masalalar panelidan nima maqsadda foydalaniladi? 
2.
Belgi va yarliklar nima? 
3.
Dasturni ishga tushirishning qanday usullarini bilasiz? 
4.
Dastur oynasini kattalashtirish va kichiklashtirish yo’llarini aytib bering. 
5.
Dasturning ishini tugatish uchun nimalar qilish kerak? 
6.
Пуск
tugmasining biriktirlgan dasturlar ro’yhati qismiga qanday qilib 
dasturni qo’shish mumkin? 
7.
Пуск
tugmasini Windowsning avvalgi turlaridagi ko’rinishga qanday qilib 
o’tkazish mumkin? 
8.
Пуск
tugmasining oxirgi ishlatilgan dasturlar ro’yhati ko’rsatilgan qismini 
qanday qilib tozalash mumkin? 
9.
Masalalar panelidan qanday qilib soatni olib tashlash mumkin? 
10.
Dasturlarni tez ishga tushiruvchi panel qanday chiqariladi?