Amaliy ish mavzu: Paxta tolasining nuqsonlari. Tolaning ifloslik darajasini aniqlash

Tolali po’stloq	Tugunaklar
Ipdagi nuqson

2.1-rasm. Paxta tolasining nuqsonlari
HVI da paxta tolasining iflosligini o’lchash natijalari quyidagi uchta o’lchovning raqamli tasvirida ifodalanadi: Trash area, Trash count va Trash code yoki Leaf.
Trash area (iflos aralashmalar maydoni) – namuna yuzasidagi iflos aralashmalar maydonini namuna joylashgan o’lchash darchasi maydoniga foizlardagi nisbati;
Trash count (iflos aralashmalar soni) – namunadagi diametri 0,01 dyuym (0,254mm.) va undan katta bo’lgan, alohida iflos zarrachalar soni;
Trash code yoki Leaf (ifloslanganlik kodi) – iflos aralashmalar maydoniga bog’liq bo’lgan kod qiymati (10 area, misol uchun: Area=0,37% bo’lsa, Trash=4 bo’ladi).
Trash kodining qiymati klassyor tomonidan aniqlanadigan Leaf kodidan farq qiladi.
Klassyor tomonidan aniqlangan Leaf kodi va HVI da aniqlangan Trash ko’rsatkichi orasidagi taxmin qilingan o’zaro bog’lanish quyidagi jadvalda keltirilgan.

2.1-jadval

Klassyor tomonidan aniqlanadigan Leaf-kod		HVI da o’lchanadiganTrash
1 2 3 4 5	6 7 8	01 02 03 05 06	08 10 13

Xas-cho‘plar, mayda iflosliklar va boshqa chiqindilarni aniqlash uchun LKM yoki AX-M analizatori foydalaniladi.
AX-M analizatorida aniqlash. AX-M analizatordan o’tkazish uchun massasi 100 gramm bo’lgan ikkita o’rtacha namuna olinadi. Har biri ikki teng bo’lakka ajratiladi va analizatorning qabul kiluvchi taxtasiga qo’yilib, elektr - yuritgich ishga tushiriladi. Shunda tola nuqson va iflosliklardan tozalanadi. Olingan toza paxtani, chiqarilgan nuqson va iflosliklarning massasi tarozida tortiladi.
AX-M ajratgich paxta tolasining tarkibidagi nuqson va iflosliklar miqdori foiz birligida quyidagi tenglama bilan aniqlanadi.

bu yerda: - M_nuq - ajratgich bo’shlig’idan yig’ib olingan nuqson va chiqindilarning miqdori, g;
M₀ - o’rtacha tajriba namunasining boshlang’ich massasi, g;
K – koeffitsient bo’lib, har bir uskuna uchun tolaning etalon ko’rsatkichi bo’yicha tanlanadii.
Olingan natijalar O`zDst 604-2016 davlat standarti bo`yicha taqqoslanib, paxta tolasining sanoat navi va ifloslik sinfi aniqlanadi.