Amaliy ish №4 ko'p yo'lbaylik aloqasini tashkil etishni o'rganish. Ishning maqsadi

4.4. Zichlash va modulyatsiya 
N
sonli kanal signallarini uzatishda barcha kanallarning impulslari takt davri ichida 
teng taqsimlanadi. Buning uchun barcha kanallarning soat chastotalari teng va qat'iy sinxron 
bo'lishi kerak va ular o'rtasida 360 
0 
/ N ga teng doimiy faza almashinuvi bo'lishi kerak, vaqt 
oralig'iga yoki guruh davriga mos keladigan T
i 
/N . 
6 ta kanalni uzatishda impulslar orasidagi vaqt oralig'i 125/6=20,83 mks. 
Yuqorida aytilganlardan kelib chiqadiki, vaqtni multiplekslash qo'llaniladigan aloqa 
liniyasida guruh signalining impulslarini takrorlash chastotasi yoki guruh chastotasi 
quyidagilarga teng: 
F 
guruhlari 
= NF 
i
 
Masalan, 6 ta kanalni uzatish uchun F
guruhlari 
quyidagilarga teng: 
F 
guruhlari 
= 
6*8=48
 
kHz.
 
3-rasmda mos ravishda fazada siljigan 6 ta kanalning modullanmagan impulslarining 
individual ketma-ketligi, shuningdek, barcha kanallarning signallari qo'shilgandan so'ng 
aloqa liniyasiga kiritilganligi sababli barcha olti kanalning guruh signali ko'rsatilgan. 
Agar barcha kanallarning impulslari bir xil bo'lsa, qabul qiluvchi tomonda qaysi 
impuls qaysi kanalning ma'lumotlarini olib borishini bilib bo'lmaydi va kommutatsiya 
moslamasi impuls signallarini tegishli muxbirlarga to'g'ri taqsimlay olmaydi. Shu 
munosabat bilan, vaqtni multiplekslash uskunasi kanallardan birining impulslarini qabul 
qiluvchi tomonda yagona aniqlanadigan ba'zi o'ziga xos xususiyatga ko'ra farqlashi kerak. 
Bunday impuls marker impulsi yoki sinxronlash impulsi (SI) deb ataladi. Sinxronlash pulsi 
uzatilgan impulslarning har qanday bo'lishi mumkin, lekin har doim oldindan ko'rsatilgan; 
sinxronlash kanali (SK) aloqa liniyasining qabul qilish uchida kanallarni ajratish 
uskunasining kommutatoridagi kanal raqamlarini hisoblash uchun manba bo'lib xizmat 
qiladi. Odatda, guruhdagi birinchi kanal marker kanalidir. Marker pulsi har bir soat 
oralig'ida bir marta uzatiladi. Bu ko'plab radiorele stantsiyalarida ishlatiladigan marker 
pulslarining eng oddiy turiga misoldir. Bunday holda, marker pulsi "kenglik" deb ataladi, 
chunki u boshqa impulslardan davomiyligi bilan farq qiladi (3-rasm). Bizning holatda, 
marker pulsi kanal amplitudasidan farq qiladi. 

---

48 
3-rasm. VBKA paytida guruh signalining shakllanishi