Amaliy audit

10.1- Jadval
Kassadagi valyuta mablag’larining nazorati uchun test jadvali 
№ 
Savol 
Javob 
Iz
o
h
 
Javob 
yo’q 
ha 
yo’
q 
Nazorat o’tkazish 
1 
Choraklar bo’yicha qoldiqlar inventarizatsiyasi o’tkaziladimi? 
+ 
2 
Kassada to’satdan inventarizatsiya o’tkaziladimi? 
+ 
3 
Kassadagi qoldiqni topshirishda bosh buxgalter ishtirok 
etadimi? 
+ 
4 
Kassir hisobotlarini bosh buxgalter tekshiradimi? 
+ 
5 
Yil oxiriga valyuta mablag’lari qoldig’ining inventarizatsiyasi 
o’tkaziladimi? 
+ 
Mablag’larning saqlanishi 
6 
Valyuta mablag’lari yonmaydigan seyfda saqlanadimi? 
+ 
7 
Kassa xonasida signalizatsiya bormi? 
+ 
8 
Idoraviy qo’riqlash tashkiloti bilan shartnoma bormi? 
+ 
9 
Kassirni bankdan pul olib kelishida himoyasi tashkil 
qilinganmi? 
+ 
Haqiqatda 

---

393 
10 Valyuta mablag’lari bo’yicha kirim va chiqim hujjatlari 
rasmiylashtiriladimi? 
+ 
11 Kassa hisobotini tuzish: 
a) har kuni 
b) hujjatlarning to’planishiga qarab 
+ 
+ 
12 Valyuta yo’nalishi bo’yicha alohida kassa hisobotlari 
tuziladimi? 
+ 
To’lalik 
13 Kassaga kelib tushgan valyuta tushumining hammasi bankka 
topshiriladimi? 
+ 
Hal qilish 
14 Kassadan berilayotgan valyutani aks ettiruvchi hujjatlarda 
ikkita imzo bo’lishi shartmi? 
+ 
Tasniflash 
15 «Chet el valyutasi kassasi» schyoti bo’yicha berilgan korxona 
uchun xarakterli schyotlar korrespondentsiyasi ishlab 
chiqilganmi? 
+ 
Hisob 
16 Buxgalteriyada moddiy boyliklar realizatsiyasi va ish xizmatlar 
bo’yicha kelib tushgan valyuta mablag’lari hisobi bilan 
taqqoslanadimi? 
+ 
17 Qaydnoma jurnallarida kassa kirim va chiqim orderlari ularda 
ko’rsatilgan sana bo’yicha qayd etiladimi? 
+ 
18 Valyuta kassasi bo’yicha kassir har kuni buxgalteriyaga hisobot 
topshiradimi? 
+ 
19 Kassadagi valyuta mablag’lari bo’yicha kurslar farqi muomala 
amalga oshgan kundan O’zRMB o’rnatgan kurs bo’yicha 
amalga oshiriladi? 
+ 
O’zbekiston Respublikasida tuzilayotgan auditorlik firmalarining xalqaro talab 
darajasiga ko’tarilishi va auditorlik xizmatlarini jahon standartlari darajasida olib 
borishi uchun audit metodikasini hamda moddiy-texnik bazasini yaxshilash bilan bir 
qatorda valyuta muomalasining auditi masalalarini ishlab chiqish zarur bo’ladi. 
Valyuta muomalalari auditi masalalari kassadagi mablag’lar auditidan 
boshlanadi. Auditni boshlashdan avval auditor buxgalteriya xodimlaridan kerakli 
ma’lumotni olib, ichki nazorat tizimini baholaydi va kassadagi valyuta mablag’larini 
tekshirish uchun test savollarini ishlab chiqishi zarur bo’ladi.
10.2 jadvalda keltirilgan misoldagi anketa savollaridan shunday xulosa qilish 
mumkinki, tekshirilayotgan korxonada pul mablag’lari harakati ustidan nazorat past 
darajada bo’lgan va umuman nazoratning yo’qligi to’g’risida xulosa qilsa bo’ladi. 
Albatta, shunday hollarda kassa yoppasiga tekshirilishi shart. Bankdan olingan 
valyuta mablag’larini o’z vaqtida va to’la kirimini tekshirish uchun auditor bir qator 
testlarni o’tkazgani ma’qul bo’ladi. Quyida keltirilgan ish jadvali yordamida pul 
mablag’larini kirim qilinishini tekshirishni taklif qilamiz (10.2 jadval). 
Keltirilgan 10.1 jadval tekshirish davriga tuziladi, bu jadval bo’yicha pul 
mablag’larini maqsadga muvofiq ishlatilishi, o’z vaqtida kirim qilinishi hisobining 
haqqoniyligini qisman tekshirib chiqish mumkin. Jadvalda chek nomerlari to’la 

---

394 
yoziladi va chekning qismi bo’yicha to’ldiriladi, ishdan chiqqan chek raqamlari 
to’g’risiga «annulirovano», ya’ni «bekor qilingan» deb ko’rsatiladi. Jadvalni auditor 
to’ldiradi va bu to’la kassa muomalalarini tekshirishga zamin bo’ladi. Bunday 
tekshirish auditorlik tavakkalchiligini minimal darajaga olib keladi.