Амалиётдан кейинги меъда касалликлари

QMI Pediatriya fakulteti 601- topar talabasi Jumanazarova Mexribannin' O'z betinshe jumisi

Меъда резекцияси Бильрот-I

Меъда резекцияси
Бильрот-II
Республика бўйича:
1 йилда 10 000 га яқин операция
Асоратлар турлари:
Интраоперацион
асоратлар
Операциядан кейинги давр асоратлари
Барвақт юзага келадиган
Кеч юзага келадиган

Келиб чиқиш сабабларига кўра:

• Демпинг-синдром,
• Гипо- ёки гипергликемик синдром,
• Энтероген синдром,
• Олиб келувчи қовузлоқ функционал синдроми,
• Постгастрорезекцион анемия,
• Гастростаз,
• Диарея,
• Дисфагия.

Пострезекцион синдромлар
I. Функционал яъни меъда фаолиятининг бузилишига қараб:

Келиб чиқиш сабабларига кўра:

• Гастроэнтероанастамознинг пептик яраси,
• Гастроэнетроанастамознинг чандиқли торайиши,
• Меъда чўлтоғи саратони,
• Меъда-ичакаро, меъда-билиар, ингичка-йўғон ичак оқмалари,
• Олиб келувчи қовузлоқ синдроми,
• Жарроҳлик амалиёти усулларидаги камчиликлар оқибатида юзага келувчи асоратлар,
• Меъданинг шаклининг ўзгариши оқибатида - каскад (қовурға, тиргович) симон деформацияси.

Пострезекцион синдромлар
II. Органик яъни меъдадаги органик ўзгариш-лар оқибатида бузилишлар:

Текшириш усуллари:

• Эзофагогастродуоденофиброскопия
• Контраст рентгенография
• Радиотелеметрия ва рН-метрия
• Ультратовуш ёрдамида текширув

• Компьютер томо-графия,
• Ангиография

Келтирувчи қовузлоқ синдроми

Келтирувчи қовузлоқ синдроми патогенези:

Озуқанинг келтирувчи қовузлоққа тушиши
Озуқанинг бижғиши, кўп миқдорда газ ва сув ҳосил бўлиши, ичак деворининг кенгайиши ва ичак босимининг орти-ши, ўт ва МОБ йўлларида босимнинг ортиши, микроциркуляциянинг бузи-лиши, олиб кетувчи қовузлоқни реф-лектор торайиши ... ... ... ...
Келтирувчи қовузлоқ проекциясида овқатлангандан сўнг шишиш ёки бўртиб чиқиш, оғирлик сезиш, кучли оғриқ, қўланса ҳидли масса билан қайт қилиш, овқатланишдан қўрқиш ҳиссиёти, ҳолсизлик, қўланса ҳидли кекириш ...............
+ В12 дефицит анемия
... ... ...
Клиник белгилари:

Келтирувчи қовузлоқ стенози (торайиши)

Демпинг синдроми

Озуқанинг бирданига олиб кетувчи қовузлоққа тушиши, унинг осмотик босимининг юқорилиги (3000-4000 мосм), ичак деворига қон оқимини кучайиши ва плазмадан суюқликни ичак ичига ўтиши, озуқанинг бижғиш жараёнининг кучайиши .............
Қоннинг қайта тақсимланиши, кол-лапс ёки шок белгилари (ҳушдан кетиб йиқилишгача), тахикардия, гипотензия, ҳолсизлик, озиб кетиш, В12 дефицит анемия, тери рангпар-лиги, овқатланишдан қўрқиш, қайт қилиш .........................

Демпинг синдроми белгилари:

• Қон – томир ва нейровегетатив белгилар: ҳолсизлик хуружи, тахикардия, исиб кетиш юзи ва бармоқларини рангпарлиги, панжа ва бармоқларнинг титраши, бош айланиши, кўз олди қоронғилашиши, совуқ тер ажралиши.
• Диспептик ва абдоминал дискамфорт: иштаҳанинг йўқлиги, кўнгил айниш, қайт қилиш, қориндаги ғулдираш, суюқ беих-тиёр ич кетиши ёки қабзият.
• Метаболик тизимнинг бузилиши билан боғлиқ белгилар: озиб кетиш, овқат ҳазм қилиш етишмовчилигига хос шикоятлар.
• Гепато панкреатодуоденал система яллиғланиш касалликлари-га хос белгилар: дуоденостаз ва қорин бўшлиғи чандиқли жараёнларига хос турли хилдаги оғриқлар.
• Астенизация ва психо-неврологик бузилишларига хос белги-лар: таъсирчанлик, тез-тез йиғлаш, уйқусизлик, бош оғриғи, мувозанатсизлик, невростения.

Рецидив яраларнинг учраш даражаси

Меъданинг ⅔ қисми резекцияси - 1 – 7%

Меъданинг эконом резекцияси ваготомия билан биргаликда - 0 – 4%

Меъдани дренажловчи амалиёт ваготомия билан биргаликда - 8 – 12%

Селектив проксимал ваготомия - 6 – 10%

Пептик яраларнинг келиб чиқиш сабаблари

• Эконом (чала) антрумэктомия,
• Чала ваготомия,
• МОБ гастриномаси (Золлингер - Эллисон синдроми),
• бирламчи гиперпаратиреоидизм (қалқонсимон без аденомаси)