Alisher navoly nomidagi toshkent davlat

Olam az mo hast shud n-ye mo az о
‘
Boda az mo mast shud n-ye mo az о
Mazmuni: Olam bizdan paydo bo‘ldi, biz undan emas. 
Boda bizdan mast b oidi, biz undan emas.
Darhaqiqat, inson har narsa uchun o‘lchov va mezondir: u 
o‘zgartiradi, tahlil qiladi, hukm yuritadi, hakamlik etadi, 
nigohdan o‘tkazadi, muhofaza aylaydi. Bir-birovini e’zozlab, 
madh qilgan ham udir, tahqirlab, qiynagan ham u. Rang, ohang, 
shodlik, tanazzul va taraqqiyot, fikr va xayol, umid va umidsizlik
- hammasi inson olami. Inson ma’no va mohiyatdir. Jomiy 
ijodiyotida rang-barang shakllarda teran yoritilgan bosh haqiqat 
ham xuddi shu.
Payi on rav, ki orifi та 'nist,
Mardi o rif ba do ‘sty avlist.
Nizomiy Ganjaviy hayoti va ijodiyoti dunyoning qator 
mamlakatlarida 
ko‘plab 
olimlar 
tomonidan 
o‘rganilgan, 
asarlaridan namunalar g‘arb va sharqning turli tillariga tarjima 
qilingan. Nizomiyshunosllk ayniqsa XX asrda Ozarboyjonda, 
0 ‘zbekistonda, Rossiyada, Eronda, Tojikistonda ancha taraqqiy 
topgan. 
Bu 
o‘rinda 
Ye.E.Bertels, A.Hikmat, A.Mirzaev,
A.Nasriddinov, A.Afsahzod, M.Rajabov, A.Sattorov, A.Guliev,
43

---

G.AIieva kabi rus, eron, tojik va ozar olimlarining tadqiqotlarini 
eslatib o‘tish mumkin. Nizomiyshunoslik bo‘yicha 0 ‘zbekistonda 
ham bir qancha xayrli ishlar amalga oshirilgan. Nizomiy 
Ganjaviy 
ijodiyoti 
taniqli 
olimlar 
P. Sham si ev, 
Sh.Shomuhamedov, 
N.Mallaev, 
A.Qayumov, 
N.Mallaev, 
B.Valixo‘jaev, 
R.Vohidov, 
S.G‘anieva, 
H.Homidiy, 
Sh.Sirojiddinov, 
I.Haqqulov, 
Jamol 
Kamol, 
H.Boltaboev,
B.To‘xliev, N. Jabborov, IJsmoilov va boshqalaming maqola va 
risolalarida Nizomiy ijodi turli rakurslardan tadqiq etilgan.
Hazrat Nizomiyning ma’no dum gavharlari bilan to‘lib- 
toshgan ijod xazinasi bizga nechogMik qadrli bo‘lsa, uning 
Alisher Navoiyning Nizomiy Ganjaviy ijodiga 
e ’tibori 
ehtiromlidir. Nizomiy 
va Navoiyga o‘xshab dunyoqarashi -
dunyoqarashiga, shaxsiyati - shaxsiyatiga, maslagi - maslagiga 
bog‘lanib, ijodiyoti va mahorati o‘zaro uyg‘unlik kasb etgan ikki 
millat, ikki adabiyot vakili asarlarining g‘oya va mundarijasi 
mushtarakdir. Shayx Nizomiy Ganjaviy merosini 
o‘qib- 
o ‘rgansak, Navoiy asarlarining 
mohiyatini tushunish yanada 
oydinlashadi.
Nizomiy Ganjaviy ilmiy-adabiy merosi qadim-qadimdan 
o‘zbek xalqini qiziqtirgan, o‘qib-o‘rganishga ishtiyoq uyg‘otib 
kelgan. Mumtoz adabiyotda nom qozongan biror bir shoirimiz 
yo‘qld, Nizomiy Ganjaviy she’riyat maktabidan saboq olmagan 
boMsin. Bu to‘xtab qolmaydigan jarayon bo‘lib, 
hamisha 
she’riyatning asosi va quvvati baland intilishidir.
44

---