Alisher navoiy nomidagi samarqand davlat universiteti sotsiolingvistika

Isaning alami Musadan
Bir gal dam olishga borganimizda ulfatchilik “shaxmat jangi”ga to`g`ri kelib qoldi. Ozod aka sanatoriydagi hamma shahmat ishqibozlarini pistadek “chaqib” tashladi. Ammo o`sha kuni puxtagina raqibga duch keldi. Ko`rinishidan oddiy traktorchiga o`xshagan yigit balo ekan! Domla har chand urinmasin, hali beri “chaqiladigan” ko`rinmasdi.
Shu orada beshariqlik yigitlar osh qilishdi. Domla narigi so`rida hamon “jang” qilish bilan ovora. Mehmonlar “domla ayting, kelsinlar endi”, deb iltimos qilishdi.
O`yinni birpoas tomosha qilgan bo`lib, yigitlarnin iltimosini aytdim.
-Mezbonlar ovqat tayyor bo`ldi, deyishyapti, domla.
Ozod aka “xo`p” dediyu poshini ham ko`tarmadi.
Oradan ancha o`tdi. Bir mahal mezbonlardan biri keldi.
-Yuraqoling, domla, birpas suhbatingizni olaylik.
Domla battar qovog`i osilib “xo`p” dediyu hayoli hamon shahmatda.
Shu orada yanga yaqin keldilar.
-Yigitlar ovqat suzishdi, domla…
Ozod aka qayrilib ham qaramadi.
Ohiri mening oilamni “elchi” qilib yuborishdi, shekilli, ayolim uch-to`rt qadam narida to`xtab, domlaga emas, menga murojaat qildi:
--Mezbonlar ketaman, deyishyapti, adasi, nima qilaylik?
Huddi shu payt raqibi ot surib “shoh!” dedi.
Ozod aka shaht bilan boshini ko`tarib menga chaqchaydi:
` -Xotiningiz buncha ko`p gapiradi-a, boshqa xotin olsangiz bo`lmaydimi?!


Ibtido va intiho
U eshikdan kirib kelganida hech vaqosi yo`q edi. Bir parcha matoga o`rab, beshikka soldilar. O`sdi. Ulg`aydi. Mol-dunyo topdi. Antiqa jihozlar oldi. Uy soldi. Bir qavatli. Ikki qavatli, uch qavatli… mashina oldi. “Volga”. “Neksiya”. “Mersedes”. “Yaguar”… Dacha qurdi. Saunasi bilan. Basseyni bilan. Massajxonasi bilan. Mayshat qildi…
Birovga yaxshi ko`rindi. Birovga yomon ko`rindi…
U eshikka kirib ketayotganida hech vaqosi yo`q edi.
Bir parcha matoga o`rab, “beshik”ka soldilar-da, so`ngi manzilga eltib qo`ydilar…