Alisher navoiy nomidagi samarqand davlat universiteti psixologiya kafedrasi

konfliktlar inson hayotining ajralmas tarkibiy qismi bo’lar 
ekan, konfliktlarni tan olmaslikning, ularni inobatga olmaslikning ilojisi yo’q. 
Faqat konfliktlarni boshqarish, ularning yechimini topishga o’rganish darkor.
 
Mavzu yuzasidan savol va topshiriqlar 
1.
Konflikt deganda nimani tushunasiz? 
2.
Qanday hollarda konflikt yuz berishi mumkin? 
3.
Konfliktning yaratuvchanlik imnoniyatlari qanday hollarda amalga oshdi 
deyish mumkin? 
4.
Konfliktning vayronkorlik imkoniyatlari qanday ? 
5.
Insonlarning konfliktlar to’g’risidagi streriotiplariga misollar keltirig. 
6.
Konflikt yuzaga kelishi mumkin bir vaziyatni keltiring va uni tahlil qiling. 
Mustaqil o’zlashtirishga tavsiya etiladigan adabiyotlar
 
1.
Karimov I.A. Asarlar to’plami.1-17 jildlar. - Toshkent, ―O’zbekiston‖, 1996-2009 
2.
Karimov I.A. Yuksak ma’naviyat – yengilmas kuch. – Toshkent, ―Ma’naviyat‖, 
2008. 
3.
Уткин A.Я. Koнфликт: теория и практика. M. ―Изд-во‖ 1998 г. 
4.
Зайцев A. K. Социальний конфликт на предприятии. — Калуга: KИСИ. 1993. 
5.
Yoshlar va konfliktlar:Konfliktlar yechimiga o’rganish/ To’ychiyeva Gulxumor-
Toshkent.2008 y 
6.
Ergeshova D.q., Najimov M.K. Yuridik konfliktologiya: O’quv qo’llanma – T.: 
TDYuI, 2007. – 97 b. 
7.
Konfliktologiya asoslari: O’quv qo’llanma/ R.Z.Jumayev, U.A.Ubaydullayev, 
B.A.Xujanov. - Toshkent: Akademiya, 2000. - 208 b. 

---

15 
2-MAVZU.
KONFLIKTOGENLAR 
REJA 
1. Konflikt inson hayotining ajralmas tarkibi sifatida: konfliktogenlar 
2. Konfliktogen turlari 
 
1. Konflikt inson hayotining ajralmas tarkibi sifatida: konfliktogenlar 
Inson ilk bolalik davridanoq turli nizolar va ziddiyatlar bilan o’zi xohlamagan 
tarzda to’qnash keladi. Agar o’zimizning bolaligimizni esga olsak, oddiy narsalar 
ustida juda qattiq qayg’urganimiz, o’z xis-tuyg’ularimizga berilib ketib, 
manfaatlarmiz himoyasi uchun kurashga kirganimizni anglaymiz. Masalan, urishib 
qolgan bolani o’zimizning ko’chadan o’tishga qo’ymaganimiz, bizga velosipedini 
bermagan bolani masxara qilishga uringanimiz, keyinroq esa sizning yangi kiygan 
chiroyli ko’ylagingiz boshqa qizlarning xavasini keltirgani, ular sizni qutlash o’rniga 
―namun-cha o’zingga zeb beribsan?!‖ deb piching qilgani, akangiz dars qilayotganida 
ataylab kassetani baland ovozda qo’yib qo’yganingiz, yoki o’zingiz yaxshi ko’rgan 
o’yinchoqlaringizni mehmon boladan yashirganingiz mana shunday oddiy konflikt 
vaziyatlardir. Bularning barchasi kundalik turmushda uchrab turadigan odatdagi nizo 
va kelishmovchiliklar hisoblanadi. Aytmoqchimizki, ilk bolalikdanoq, biz o’z 
maqsadlarimizga yetishish uchun boshqalar manfaatlari bilan to’qnashamiz. 
Hayotda shunday konflikt vaziyatlar bo’ladiki, oddiy narsa bahona bo’lib, oilalar 
buzilib ketadi, odamlar biri birini o’ldirib qo’yadi, birovning joniga qasd qilinadi. 
Keyinchalik umr bo’yi nima uchun mana shunday amallarni qilganini ular tushuntirib 
bera olmaydi.
Konfliktlar kattalar hayotida ancha keng uchrab turadigan hodisa hisoblanadi. 
Chunki kattalar juda keng ravishda turli muloqotlarga kirishadi. Masalan, rahbar 
organlarda ishlagan odamlar hayotida ular faoliyatining 70-80 % turli ochiq-oydin, 
yoki yashirin ziddiyatlar sharoitida o’tadi, ularning inobatga olinmasligi, ularga 
bee’tiborlilik esa konfliktlarning chuqurlashib ketishiga asos bo’lib xizmat qiladi.
Shuning uchun,