Alisher navoiy nomidagi samarqand davlat universiteti hisoblash usullari kafedrasi


Seminarni olib borish texnologiyasi



Download 1,8 Mb.
bet89/116
Sana07.07.2021
Hajmi1,8 Mb.
#111437
1   ...   85   86   87   88   89   90   91   92   ...   116
Bog'liq
O

9.1. Seminarni olib borish texnologiyasi



O ’qitish maqsadi: Algebraik ifodalarni ayniy shakl almashtirishlarni o’rganish uslublari haqida tushuncha berish

Pedagogik vazifalar:

o’quv faoliyati natijalari:

Algebraik ifodalarni ayniy shakl almashtirishlarni o’rganish.haqida umumiy ma’lumotlarni tushuntirish

Algebraik ifodalarni ayniy shakl almashtirishlarni o’rganish.haqida umumiy ma’lumotlarni tushuntirib bera oladilar.

Algebraik ifodalarni ayniy shakl almashtirishlarni o’rganish.haqida tushunchalarni. tushuntirib berish.

Algebraik ifodalarni ayniy shakl almashtirishlarni o’ rganish.haqida tushunchalarni.tanishib chiqadilar va tushuntirib beradilar.

Ko’phadlarni ko’paytuvchilarga ajratishni. tushuntirib berish.

Ko’phadlarni ko’paytuvchilarga ajratish.tushuntirib bera oladilar.

Algebraik kasrlar va ular ustida amallar ni. tushuntirib berish.

Algebraik kasrlar va ular ustida amallarni.tushuntirib bera oladilar.

O ’qitish vositalari

ma’ruza matni, kompyuter slaydlari, doska

O ’qitish usullari texnikasi

ma’ruza, aqliyxujum texnikasi Zig-zag, xabarlashib o’rganish usuli, Insert texnikasi

O ’qitish shakllari

frontal, kollektiv ish

O ’qitish sharoiti

Texnik vositalar bilan ta’minlangan, guruxlarda ishlash usulini qo’llash mumkin bo’lgan auditoriya.

Monitoring va baholash

og’zaki savollar, blis-so’rov









Algebraik ifodalarni ayniy shakl almashtirishlarni
Algebraik ifodalarni ayniy shakl almashtirishlarni o’rganish uslublari

texnologik xaritasi.






Ish bosqich- lari

O’qituvchi faoliyatining mazmuni

Tinglovchi

faoliyatining mazmuni



1-

bosqich. Mavzuga kirish (20 min)



1.1.O’quv mashg’uloti mavzusi savollarni va o’quv faoliyati natijalarini aytadi.

1.2.3x3 usulida mavzu bo’yicha ma’lum bo’lgan tushunchalarni faollashtiradi. Klaster usuli yordamida fikrlarni bayon etish. (1-ilova).



Tinglaydilar.

Savollarga javob beradilar



2 -

bosqich.


Asosiy

bo’lim


(50 min)

  1. Talabalarning e’tiborini tortish uchun jonlantirish savollari beradi.(2- ilova).

  2. Ma’ruza rejasining hamma savolini tushuntiradi.( 3-ilova).

  3. Har bir savol nihoyasida umumlashtiruvchi xulosa beradi.

  4. Tayanch iboralarga qaytiladi. Talabalar ishtirokida ular yana bir bor takrorlanadi.

Tinglaydilar.

UMKga qaraydilar

UMKga qaraydilar

Har bir tayanch tushuncha va iboralarni muhokama qiladilar.



3-

bosqich.


Yakunlov

chi


(10 min)

  1. Mashg’ulot bo’yicha yakunlovchi xulosalar qiladi. Mavzu bo’yicha olingan bilimlarni qayerda ishlatish mumkinligi ma’lum qiladi.

  2. Mavzu bo’yicha mustaqil o’rganish uchun topshiriq beradi.

  3. Mavzu bo’yicha bilimlarni chuqurlashtirish uchun adabiyotlar ro’yxatini beradi.

  4. Keyingi mazvu bo’yicha tayyorlanib kelish uchun savollar beradi

Savollar beradilar UMKga qaraydilar

Mustaqil o’rganish uchun topshiriqlarni yozib oladilar.

UMKga qaraydilar UMKga qaraydilar








  1. ilova (9.1.)

  1. 3x3- usulini qo’llash qoidasi

  1. Talabalarni 3 ta guruhga ajratish lozim.

  2. Uchta garuhga 3 ta savol beriladi.

  3. Ma’lum bir vaqtdan so’ng topshiriqlarni yig’ib olish kerak.

  4. Topshiriqlarni guruhlararo almashtirish kerak. (3-marta)

  5. Topshiriqlarni birinchi holatdagi guruhlarga qaytarish lozim.

  6. Prezentasiya qilinadi.

  7. Kamchilik va yutuqlar aytiladi.

1. Klaster tuzish qoidalari

Klaster tuzish qoidalari



  1. Hayolingga nima kelsa shuni yoz. Fikrlarning sifatiga e’tibor bermang.

  2. Yozuvning orfografik va boshqa hatolariga e’tibor bermang.

  3. Ajratilgan vaqt tugamaguncha yozishni to’xtatmang.

  4. Agar fikrlar hyech kelavermasa to yangi fikrlar kelguncha qog’ozga rasmlar chizing.

  5. Iloji boricha ko’proq bog’lanishlarni qurishga harakat qiling. Fikrlar sonini va ular orasidagi bog’lanishlar sonini chegaralamang.

  1. ilova. (9.1.)



  1. Айний шакл алмаштириш деб айтилади?

  2. ^пхддлар ва бирхддлар мактабда кандай тартибда ÿрганилади?

  3. ^пхддларни кÿпайтувчиларга ажратиш кандай усуллари ÿрганилади?

  4. Алгебраик каср тушунчаси кандай ÿрганилади?












АЛ


Айний шакл алмаштириш тушунчасини бир сонни турли хил шаклларда ифодалаш билан боглаш мумкин. Масалан, 47=4-10+7=5-7+3-4= 20+27=4-5+3-9 ва хоказо. Бу ифодаларни шакл алмаштиришда арифметик амаллар конунларидан фойдаланилади. Алгебрада х,ам сонли ифодалар устида турли амалларни бажаришга тугри келади. Шунинг учун ифодани устида турли шаклда унга кирувчи хдрфларнинг ихтиёрий кийматларида сонли киймати узгармайдиган килиб тасвирлашга тугри келади. Курсатилган шартда ифодани бир куринишдан бошка куринишга шакл алмаштириш айний шакл алмаштириш деб аталади.

Дастлаб укувчилар алгебраик ифодалар устидаги амаллар факат белгиланиб, сунгра х,осил килинган ифодалар (масалан, йигинди, купайтма) оддий айнан тенг ифодаларга келтирилади. Иккинчидан, эса айний шакл алмаштиришлар бажараётиб, укувчилар бу максад эмас, балки улар ёрдамида ифодаларнинг сонли кийматларини топиш, тенгламаларни ечиш учун ва турли ифодалар баъзи хоссаларини х,исоблаш ва урганиш учун зарурлигини айтиб утиш максадга мувофик/



Бутун алгебраик ифодаларни шакл алмаштиришларни урганишда ифодага кирувчи хдрфлар кийматлари берилганда алгебраик ифодада курсатилган амалларни бажариш мумкинлигини айтиб утилади. Бунда укувчилар кавсларни очиш ва ухшаш хддларни ихчамлаш арифметик маънода амаллар эмаслигини тушуниб олишлари кер ак.

Айний шакл алмаштиришлар маъноси ва максадга мувофиклигини укувчилар тушунадиган бир неча мисолларда курсатиш керак. Масалан, тугри туртбурчак томонлари узунликлари а ва в булса, унинг периметри 2(а+в)=2а+2в ифодасини шакл алмаштириш кулай эканллигини тушунтириш мумкин. Яна тенг асосли ва турли баландликдаги тугри туртбурчаклар юзалари йигиндиси ифодаси шакл алмаштирилиши хдмда уни геометрик чизма ёрдамида курсатиш мух,им ахдмиятга эга.



Купуадларни цушиш ва айириш факат белгилашларгина эмас, баъзи холларда шакл алмаштиришлар оркали стандарт шаклга келтирилиши мумкин. Бунда купхадлар йигиндиси алгебраик йигинди шаклида ёзилиб, унда ухшаш хадлар ихчамланади, арифметик амаллар хоссаларига асосан бажарилади. Бунда факат кавслар очилади ва иккинчи купхад хадлари биринчисига уз ишоралари билан кушиб ёзилади. Энди эса уни стандарт шаклга келтириш керак. Бундан олдида + ишораси турган кавсларни очиш коидаси келтириб чикарилади.

Купуадлар айирмаси бирхадлар айирмаси каби биринчи купхдд билан иккинчи купхадга карама-каршисини кушиш билан аникланиши мумкин ва шакл алмаштириш олдида “-” ишора турган кавсларни очишга олиб келинади. Тескари амалларн и, яъни купхадларни кавсга олишни хар бир холда тугри амал урганилгандан кейин караб утилиши лозим.

Олдида “+” ишораси булган кавсларни очиш коидасини караётганда (масалан, 5ав+(2а-4ав+6в)=3ав+2а-4ав+6в) хосил килинган тенглик унгдан чапга караб укилиб, купхаднинг бир неча хадларини олдида “+” ишорали кавсга олганда бу хадларни кавсларга уз ишоралари билан утказиш мумкин. Бу ерда олдида “-” ишор аси булган кавсларни очиш коидаси хам каралади. Бунда унгдан чапга укиб, купхаднинг бир неча хадларини

  1. savol. Ko,phadlarni ко’рау^сЫ!а^а ajratish.

Купуадни купайтувчиларга ажратишда куйидаги саволлар берилиши мумкин:

а) 18 а2в4 бирхад берилган. ^айси бирхадлар купайтмаси шаклида тасвирлаш мумкин?

б) а2+ав купхадни кандай купайтувчилар купайтмаси шаклида тасвирлаш мумкин?

Натижа: а) хар бир хадни турли купайтувчилар купайтмаси шаклида тасвирлаш мумкин, лекин бу алмаштириш афзалликлар бермайди;

б) купхадга хар бир хад бир хил купайтувчига эга булса, уни кавсдан ташкарига чикариш мумкин.

Бундай машкларни киска купайтириш формулалари ургангандан сунг хам ечиш мумкин. Масалан, ифодалар кийматларини хисоблашга доир машклар берилади. ^авсдан ташкарига чикариш оркали хисоблашни осонлаштиришга доир машклар таклиф этилади ва бунда таккослашни амалга ошириш керак.

У


(Seminar - 2 soat)



Download 1,8 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   85   86   87   88   89   90   91   92   ...   116




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish