Alisher navoiy nom idagi samarqand davlat um versiteti a bdu r ash id a b d u r a h m o n o V

XIILO S А
1. Turkiy xalqlar adabiyoti о 'zining qadimiy ildizlariga
ega. Bu adabiyot uch ruing yillik tarixni о ‘z ichiga oladi.
Turkiy a d a b iyo tn in g ilk dcivrini «Islom gacha bo'lgan
adabiyot» nomi bilan о
‘rganish joizdir. Adabiyotim izning
qadimgi davri nodir yodgorliklarga ega bo 'lib, ular asosan
xalq og ‘zaki ijodi mahsulidir. Shu sababli ham bu asarlarning
mualliflari aniq bir ijodkor yoki bir millat bo 'Imay, ular barcha
turkiy xalqlarning madaniy merosidir.
2. Turkiy xalqlar islomdan oldin totem izm , cinimizm,
shomonizm, ко ‘к Tangri, buddaviylik, moniylik, zardushtiylik,
xristianlik kabi dinlar va diniy aqidalarga amal qilishgan. Ко ‘к
Tangri ularning muqaddas dinidir. Lekin Ко 'к Tangri dinining
muqaddas ta ’limotini ifodalagan maxsus kitob tarixda bo ‘Igan
yo k i bo ‘Imaganligi hozircha та 'lum emas. Turkiy xalqlar
amal qilgan dinlar va ularning о ‘ziga xos xususiyati, avvalo,
turkiy xalqlarning bizgacha yetib kelgan badiiy asarlarida,
shuningdek, muqaddas kitoblar «Bibliya» va «Avesto»da о ‘z
ifodasini topgan.
3. Qadimgi turkiy xalqlar og'zaki ijodi o'zining rang-
baran g m avzu y o ‘n a lish ig a ega. Eng a vva lo , tu r k iy
u ru g ja rn in g shakllanish, birlashish va tu rli bosqinchi
kuchlarga qarshi kurashishi bu davr og ‘zaki adabiyotining
yetakchi mavzusidir. Dos ton va eposlarda qahramonlik hamda
bahodirlik ruhi ustun turadi.
357

---

4. Qadimgi turkiy adabiyot mavzu yo'nalishi, obrazlar