“Alisher Navoiy hayoti va ijodi”

• “Alisher Navoiy
• hayoti va ijodi”

• Mir Alisher Navoiy

• (1441-1501)

• Turk nazmida chu men tortib alam,
• Ayladim ul mamlakatni yakqalam

• Asl ismi Nizomiddin Mir Alisher. U Hirotda tug‘ilib, shu yerda umrining asosiy qismini o‘tkazgan. Navoiyning otasi G‘iyosiddin Bahodir temuriylar xonadoniga yaqin bo‘lgan. She’r zavqi va iste’dodi erta uyg‘ongan. Bolalikdayoq Farididdin Attorning «Mantiqut-tayr» asarini yod olgan, Sharafiddin Ali Yazdiy nazariga tushgan, Mavlono Lutfiy yosh shoir iste’dodiga yuqori baho bergan, Kamol Turbatiy e’tirofini qozongan. Sayyid Hasan Ardasher, Pahlavon Muhammad kabi ustozlardan ta’lim olgan, Abdurahmon Jomiy bilan ijodiy hamkorlikda bo’lgan. Navoiy 1469-yilgacha temuriylar orasidagi ichki nizolar sababli
• Hirotdan yiroqroqda yashagan.

• Husayn Boyqaro Xuroson taxtiga o’tirgach (1469),
• Navoiy hayoti va ijodida yangi bosqich boshlanadi,
• muhrdorlik (1469) mansabiga, vazirlik (1472) va
• Astrobod hokimligi (1487)ga tayinlanadi. 1480-1500
• yillar mobaynida o’z mablag’lari hisobidan bir necha madrasa, 40 rabot (safardagi yo’lovchilar to’xtab o’tish joyi), 17 masjid, 10 xonaqoh, 9 hammom, 9 ko’prik, 20 ta hovuz qurdiradi. Husayn Boyqaro Alisher Navoiyga
• «muqarrabi hazrati sultoniy» («sulton hazratlarining
• eng yaqin kishisi») degan unvonni beradi. Unga ko’ra
• Navoiy davlatning barcha ishlariga aralasha olardi.

Alisher Navoiy serqirra ijodkor

• Tilshunos
• Davlat arbobi
• Tarixchi va iqtisodchi
• Dinshunos
• Ko‘p tilli ijodkor
• Shoir
• Adabiyotshunos

• Tilshunoslikka oid asarlari

• “Muhokamatul-lug’atayn”

• Adabiyotshunoslikka oid asarlari

• “Mezonul-avzon”
• “Majolisun-nafois”
• “Mufradot”

• Boshqa tillardagi asarlari

• “Devoni Foniy”
• “Sittai zaruriya”
• “Fusuli arbaa”
• “Aynul-hayot”
• “Tuhfatul-afkor”

• Diniy asarlari

• “Lisonut-tayr”
• “Nasoyimul-muhabbat”
• “Tarixi anbiyo va hukamo”
• “Arbain”
• “Munojot”

• Lirik asarlari

• “Ilk devon”
• “Badoyiul-bidoya”
• “Navodirun-nihoya”
• “Xazoyinul-maoniy”
• “Nazmul-javohir”
• “Nasrul-laoliy”

• Tarix va iqtisodga doir asarlari

• “Tarixi muluki ajam”
• “Tarixi anbiyo va hukamo”
• “Vaqfiya”
• “Ruhul-quds”
• “Sab’atul-abhur”

• Nasriy asarlari

• “Mahbubul-qulub”
• “Hamsatul-mutahayyirin”
• “Holoti Sayyid Hasan Ardasher”
• “Holoti Pahlavon Muhammad”
• “Munshaot”

• “Xamsa”

• “Hayratul-abror”
• “Farhod va Shirin”
• “Layli va Majnun”
• “Sab’ai sayyor”
• “Saddi Iskandariy”

• Dilbar erur tengsiz jahonda
• Erur angahamma xushtoru banda
• Tengsiz xushtori shaydosiman man
• Jahonda banda man mananga

• Dilbar erur tengsiz jahonda
• Erur angahamma xushtoru banda
• Tengsiz xushtori shaydosiman man
• Jahonda banda man mananga

• Har bir qatorni ranglar bilan ajratilga ustunlar bilan solishtiring

• خان

• Jon

• خان

• Jonimdag’i ,,jim’’ ikki doling’a fido,
• Andin so’ng ,,alif’’ toza niholingg’a fido.
• ,,Nuni’’ dog’i anbarin hiloling’a fido,
• Qolgan ikki nuqta ikki xoling’a fido.

• خ

• ا

• ن

• Savollar?

• Mustahkamlash

• 2) Alisher Navoiy tug’ilib ijod qilgan shahar qaysi?

• A) Samarqand
• B) Buxoro
• D) Astrobod
• E) Hirot

• 3) Navoiyning ijod qilgan sohalarni sanab bering.

• Tilshunos
• Davlat arbobi
• Tarixchi va iqtisodchi
• Dinshunos
• Shoir
• Adabiyotshunos
• Ko’p tilli ijodkor

• 4) “Xamsa” tarkibiga kiruvchi dostonlarni sanab bering.

• “Hayratul-abror”
• “Farhod va Shirin”
• “Layli va Majnun”
• “Sab’ai sayyor”
• “Saddi Iskandariy”

• E’tiboringiz uchun
• Rahmat!