Alisher Navoiy 1 library ziyonet uz

Majolis un-Nafois (I- qism) 

Alisher Navoiy 

 

77 

library.ziyonet.uz/ 

 

va qurro taajjub va hayrat yuzidin tahsin kilurlar. Mundin boshqa ham salohiyatliq 

kishidur. Bir nav’ qadimona she’r ham aytur, ammo yaqindur odamiyliq suratidin 

munxale’ boʻlub oʻzga jonvor suratigʻa masx boʻlgʻay. Andoqkim, insoniyat siyratidin 

subo’ va bahoyim siyratigʻa mubaddal boʻlubtur. Ammo bu da’vo isbotigʻa bu misra’ki 

«maqlubi mustaviy» san’atida aytibdur. 

 

Bovujudi bular anga shahr shayx ul-islomidin ajab zulm oʻttikim, hech kishi gʻavrigʻa yeta 

olmadi. 

Hofiz Jaloliddin Mahmud — «Ixlosiya» xonaqohining shayxidur va «Qudsiya» masjidi 

jomeining xatib va imomi va yaxshi mehrobxon hofizdur. She’r va muammo aytur va xatni 

yaxshi bitir. Muncha salohiyatni bot kasb qildi. «Ixlosiya» madrasasigʻa kelganda 

nomavzun ham tashlar edi. Emdi ham yongilib hamul tariyqni masluk tutsa ajab emas, 

nechunkim, ham shayxdur va ham xatib va ham imom. Bu matla’ aningdurkim: 

Masih agar shunavad yak takallum az dahanash, 

Digar zi sharm naboshad majoli dam zadanash

(55)

. 

Mavlono Pomiy — sabzavorliqdur. Insho bila noma xatin biturga mashhurdur. Ammo 

inshoda hech munshi oni begonmas, batahsis Mavlono Abdulvose’

(56)

 va «noma» xatida 

hech hushnavis oni pisand qilmas, xususan Shayx Abdullo Devona va Xojai Dehdorki

(57)

, 

hazrat podshoh majlisida nadimlik yuzidin koʻp elni taqlid va tashbih qilur mustahsan 

tushar. Mavlononing takallumida bir hol borkim, ani anga tashbih qilibtur, sobun 

chaynaydur va ogʻzidin magʻzoba zohir boʻladur va takallumni ham taqlid qilurda 

ikkalasin ahli idrok koʻp tahsin qilurlar. Bu matla’ aningdurkim: 

Lofad ba xatat nofa zihi besaru poi, 

Gʻammozi siyah botini mo dar baxatoi

(58)

. 

Ba ba’zi zurafo derlarkim, Xoja Dehdor uchun bu matla’ni aytibdur, nechunkim xeyli 

munosabati bor va yiroq ham emaskim, chin aytadur ermish boʻlgʻaylar (vallohu a’lam).