Али Ҳасанов геосиёсат озарбайжончадан Бобохон муҳаммад шариф таржимаси Тошкент

“Европа Озодлик 
Фронти”
ривожлантирмоқда. Бу оқим намояндалари йўл-йўлакай 
рус янги евроосиѐчиси А.Дугиннинг назарий ғоялари билан 
қуролланган ҳолда, Тириарнинг геосиѐсий концепциясини давом 
эттиришга уринмоқдалар. 
Кейинги 60 йил ичида, айниқса, 1950-1990 йилларда 
Италия 
геосиѐсий мактаблари 
Европанинг бошқа мамлакатларидан анча 
орқада қолди. Бироқ, шунга қарамай, Италияда Бенуа, Тириар, 
Лоҳаузен ғояларининг, “янги ўнглар” ва “миллатчилар”нинг 
тарафдорлари анча-мунча топилади. Улар орасида Карло Террачано 
бошчилик қилаѐтган геосиѐсий оқим алоҳида диқатга сазовордир. 
Террачано геосиѐсий концепциясига кўра, ҳозирги Европа 
континентализми фақат Россия, Шарқ ва Евросиѐнинг бошқа 

---

108 
давлатлари билан иттифоқда бўлган тақдирдагина ривожлана 
олади. 
Террачано, “Ёш Европа” ҳаракатининг бошқа тарафдорлари 
каби, Европа Евроосиѐ билан бирлашиб, янги улкан бирлашмани – 
“Владивостокдан Дублингача Евросовет империяси”ни бунѐд 
этиши лозим, деб ҳисоблайди. Бироқ унинг геосиѐсий 
концепциясида француз “ўнглари” ва Европанинг бошқа 
геосиѐсатчилари ғояларидан кескин фарқ қиладиган ғоялар мавжуд. 
Бу унинг концепциясида Америка атлантизмига қарши курашда 
европаликларга Ислом дунѐси имкониятларидан кенг фойдаланиш, 
америкаликларга қарши кураш манфаатларини шакллантиришда 
айни шу омилга асосланиш таклиф этилишида ўз ифодасини 
топган. 
Террачано АҚШга қарши курашда Америкага қарши бўлган 
Эрон, Ироқ, Сурия ва бошқа режимлардан фойдаланишни, фақат 
уларнигина эмас, балки ислом фундаментализм ҳаракатларини ҳам 
қўллаб-қувваташни тавсия этган. У Европа – Россия – Ислом 
дунѐси иттифоқини барпо этишни ва атлантизмга қарши курашда 
бу омилдан фойдаланишни континенталь Европанинг келгусидаги 
асосий геосиѐсий вазифаси деб ҳисоблади. 
“Совуқ уруш” даврида асосий томонлардан бирига раҳбарлик 
қилган АҚШ бундай аксиламерика геосиѐсий назарияларининг 
Ғарбий Европада ѐйилишига ва оммалашишига имкон бериши 
мумкин эмасди. АҚШ бу ғояларга “маргинал назария” тамғасини 
уриб, уларнинг дунѐга таъсир кучини камайтирди ва бунинг эвазига 
Европада атлантизм ғосининг татбиқ этилишини ҳар томонлама 
қўллаб-қувватлади. 
“Янги ўнглар” ва миллатчиларнинг Америкага ва атлантизм 
назариясига қарши альтернатива сифатида Европада, хусусан, 
Италия, Голландия ва Францияда атлантик тадқиқот марказлари 
барпо этилди.
Энг янги даврдаги бундай мондиал марказлар орасида итальян 
олими