Algoritmlash p65. p65

Tarmoqlanuvchi algoritmlar 
blok-sxemalari
Kompyuter  belgilardan  tuzilgan  m atnlarni  tushunadi.  Shu 
sababli  dasturchi  kompyuter uchun  dastur tuzayotganda uni biror 
maxsus  tilda  (dasturlash  tilida)  yozadi.  Insonga  esa  rasmlarni 
kuzatish  osonroq.  Shunga  ko‘ra  dasturchi  ish  borishini  kuzatish 
oson  b o ‘lishi  uchun,  ko‘pincha  algoritmni  grafik  ko‘rinishida 
tasavvur qiladi.  Biz ham o‘zimizga oson bo‘lishi uchun yuqoridagi 
tuzilmalarni blok-sxema  ko‘rinishida  ifodalaymiz.
Shart  tekshirish  blokiga,  ya’ni 
rombga,  bir  nechta  strelka  kelishi 
mumkin,  lekin  faqat  ikkita  strelka 
chiqadi. Agar romb ichidagi shart rost 
bo‘lsa,  u  holda  ROST  (ha)  strelka 
bo‘ylab,  aks holda YOLG‘ON (yo‘q) 
strelka  bo‘ylab  yuramiz.
84

---

Tuzilmalam i  algoritmik  tilda  hamda  blok-sxema  ko‘rinishida 
tasvirlaymiz,  bunda  ularning  tarmoqlanishi  yaqqol  ko‘rinadi:
AGAR 
U HOLDA
 
TAMOM
AGAR 
U HOLDA
ko‘rsatmalar guruhi> 
AKS  HOLDA 
ko‘rsatmalar guruhi> 
TAMOM
Har bir to ‘g‘ri  to ‘rtburchakning  ichida bir  emas,  bir  nechta 
ko‘rsatma  (ular ichida tuzilma ham uchrashi mumkin) borligiga 
e ’tibor  bering.  Bunday  blok-sxemalar  algoritmda  ko‘rsatmalar 
soni  ko‘p  b o ‘lganda juda  qulaydir.
Jadvalda  ko‘rganimizdek,  AKS  HOLDAdan  keyingi  guruh 
b o ‘sh  b o ‘lishi  m um kin,  shuning  u ch u n   blok-sxem ada  aks 
ettirilmasligi mumkin (5.1-rasm).  Masalan:
AGAR juft 
U HOLDA 
2  ga bo‘l 
TAMOM
yoki
AGAR juft 
U HOLDA 
2  ga bo‘l 
AKS  HOLDA 
TAMOM
85

---

Quyida (5.2-rasm) samarador Kamaytiruvchi uchun blok-sxema