Algoritmlash p65. p65


  dan  kichik  har  to‘rtinchi  kvadratni  bo‘yash  algoritmini  tuzing



Download 2,81 Mb.
Pdf ko'rish
bet67/223
Sana09.12.2021
Hajmi2,81 Mb.
#190361
1   ...   63   64   65   66   67   68   69   70   ...   223
Bog'liq
2 5226458987112694377

500  dan  kichik  har  to‘rtinchi  kvadratni  bo‘yash  algoritmini  tuzing.
Ch-5.  Chigirtka  0  tartib  raqamli  kvadratda  turibdi  va  uni  bo‘yadi. 
U   -500  dan  katta  va  500  dan  kichik  har  to‘rtinchi  kvadratni  bo‘yash 
algoritmini  tuzing.


V  bob.  MANTIQ  ELEMENTLARI  VA 
SHARTLAR
Mantiq  elementlari
Har  bir  dasturlash  tilida  biror-bir  shartni  tekshirish  imkoni 
bor.  Shartni tekshirish  deganda biror narsani  da’vo  qilib,  uni  rost 
yolg‘onligini  aniqlashni  tushunamiz.  Masalan,  biz  son  juft  deb 
da’vo  qildik  deylik,  agar  son  haqiqatan  ham juft  bo‘lsa,  u  holda 
da’vomiz ROST,  aks holda da’vomiz YOLG‘ON bo ‘ladi.  Demak, 
shartni tekshirish degani juft son da’voyimiz o‘rinlimi,  degan savol 
berish  kabi ekan.  Faqat bu  savolga  HA deb  yoki YO‘Q  deb javob 
beriladi.  Shu  sababli  blok-sxem ada,  avval  ko ‘rganingizdek, 
quyidagi  ko‘rinishdagi blok  qaraladi:
Agar  da’vomiz  shartning  qisqa  ko‘rinishi  ekanligini  hisobga 
olsak,  u  holda  oddiy  ko‘rinishi  qanday  bo ‘ladi?  Mana  bunday: 
tekshirilayotgan  shart  o‘rinli.  Endi bu  da’vo  rost  yoki  yolg‘onligi 
haqida fikr yuritish  mumkin bo‘ladi.
Hayotimizda juda  ko‘p  bu  kabi  da’volarni  aytamiz.  Masalan: 
«Bugun  havo  issiq»,  «0  soni  juft»,  «Qishda  qor  yog‘adi»,  «Men 
algoritmikani  yaxshi  ko‘raman»  va  hokazo.  Bu  barcha  da’volar 
ROST  b o ‘lavermaydi,  boshqacha  aytganda,  sharoitga  bog‘liq 
bo ‘ladi.  Haqiqatan,  birinchi  gapni  qishning  barcha  kunlarida, 
uchinchi gapni esa Afrika qishida,  to ‘rtinchi gapni esa hammamiz 
ham ayta olmaymiz.  Faqatgina ikkinchi gap doimo ROST bo ‘ladi.
E’tibor  qilgan bo‘lsangiz,  bu  gaplarning  har biri  darak gapdir, 
y a’ni  bizga  axborot  berm oqda.  Bu  gaplarning  ROST  yoki 
YOLG‘ON bo‘lishi mazmunan berilayotgan axborotmi ROST yoki 
YOLG‘ON  bo‘lishi  bilan  o ‘zaro  bir  qiymatli  bog‘liq.
K o‘pincha  darak  gaplarda  biz  ikki  va  undan  ortiq  axborot 
beramiz  yoki  biror  narsani  inkor  etamiz.  Masalan,  «Bugun  havo 
bulut va  yomg‘ir yog‘yapti»,  «2 juft va  tub  son»,  «Kurashda  men 
yutaman  yoki  sen  yutasan»,  «Men  im tihondan  o ‘tam an  yoki
75


imtihondan yiqilaman»,  «Oynani sindirgan men emas» va hokazo. 
«va» hamda «yoki» bog‘lovchili gaplarni alohida ajratish mumkinmi, 
ya’ni  alohida  da’vo  sifatida  qarash  mumkinmi?  Agar  ularning 
m a’nosini  yo‘qotishni  istamasak,  ajratishimiz  mumkin  emas.  U 
holda  bu  kabi  murakkab  da’volar  shart  sifatida  qanday  qo‘lla- 
niladi?  Bu  savolga javob  quyida  keltirilgan.
Murakkab  (birikkan)  shartlarni yozish uchun juda qulay vosita — 
mantiqiy  amallar  o ‘ylab  topilgan.  Ular  uchta:
VA,  YOKI,  EMAS
VA mantiqiy amali. Umumiy ko‘rinishi:  VA .
VA mantiqiy  amali  ikkita  shartni biriktirib,  bitta  qo‘shma  shartga 
aylantiradi:  VA  amali  orqali  hosil  qilingan  qo‘shma  shart  rost 
bo‘ladi,  shunda  va  faqat  shundaki,  agar  biriktirilayotgan  ikkala 
shart  ham  rost  bo‘lsa.  Agar  shartlardan  biri  yolg‘on  bo ‘lsa,  u 
holda qo‘shma shart ham yolg‘on bo‘ladi.  Masalan,  2  sonini ham 
juftligi,  ham  tubligi  sharti  quyidagicha  yoziladi:  2 juft  VA  2  tub.
Agar  har  bir  shartni  (da’voni  yoki  darak  gapni)  bosh  lotin 
harflari  bilan  belgilab  olsak,  natijaning  ta ’rifga  asosan  mantiqiy 
qiymati  qanday  b o ‘lishini  quyidagi  jadval  orqali  ko‘rishimiz 
mumkin.
A shart
B sh art
A VA B q o ‘shm a
(da‘vo)
(da‘vo)
shart
ROST
ROST
ROST
ROST
YOLG‘ON
YOLG‘ON
YOLG‘ON
ROST
YOLG‘ON
YOLG‘ON
YOLG‘ON
YOLG‘ON
YOKI mantiqiy amali.  Umumiy ko‘rinishi:  < shart  1> YOKI 
< shart 2> .  YOKI  m antiqiy amali ikkita shartni biriktirib,  bitta 
qo‘shma  shartga  aylantiradi:  YOKI  amali  orqali  hosil  qilingan 
qo‘shma  shart  rost  bo‘ladi,  shunda  va  faqat  shundaki,  agar 
biriktirilayotgan ikkala shartdan hech bo‘lmaganda bittasi rost 
bo‘lsa. Agar shartlarnixn ikkalasi yolg‘on b o ‘lsa,  u holda qo‘sh- 
ma  shart  ham   yolg‘on  b o ‘ladi.  M asalan,  xonadagi  o ‘quvchi 
chap  devor yoki to ‘g‘ridagi  devor yoniga kelib  qolganligi sharti 
quyidagicha  yoziladi:  to ‘g‘ri  bo‘sh  emas,  YOKI  chap  bo‘sh 
emas.
76


Belgilashlardan  keyin  bu  mantiqiy  amal  uchun  ham  ta ’rifga 
asosan jadval  tuzamiz:

Download 2,81 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   63   64   65   66   67   68   69   70   ...   223




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish