Albigoyichilar urushi

Uniya –
(lotincha – birlashma) – monarxiya davlatining bitta monarx hokimiyati ostida birlashuv 
formasi. 
Franklar –
III asrdan boshlab ommaviy ravishda shimoliy Galliyaga bostirib kirgan bir qator 
g’arbiy german qabilalari: brukterlar, hamavlar, sukambrlar va boshqa qabilalarning bildirish 
uchun Rim yozuvchilari tomonidan qo’llanib kelingan nom. Vaqt o’tishi bilan IV asrning 
o’rtalarida franklarning umumiy ommasidan sali (yani dengiz boyi) franklari ajralib chiqdilar va 
ular Reynning quyi oqimidan to Sheldgacha bo’lgan yerlarga ko’chib joylashib oldilar. 385 –yil 
imperator Yulian tomonidan zabt etilgan va Rim imperiyasiga qaramligi majburan e’tirof ettirligan 

---

sali franklari o’z qirollari boshchiligida janubi-sharqqa qarab siljishda davom etdilar. Ular IV- 
asrdayoq Rim Toksandriyasining hammasini (Maas viloyatigacha ), V –asrning birinchi yarmida 
Kamre viloyatini va Galliyaning shimoliy-g’arbiy qismini to Sommigacha bosib oldilar. Xlodvig 
davrida franklarning o’zaro birlashgan qabilalari(shu jumladan Reynning ikkala qirg’og’idan to 
Maasdan sharqqa tomon ketgan yerlarda yashovchi Ripuar franklari ham) Rim hukumati bilan 
aloqalarini uzadilar, deyarli Galliyaning barcha hududini bosib olib mustaqil frank davlatini 
tuzadilar. 
Xartiya –
iqtisodiy-siyosiy ahamiyatga ega bo’lgan ba’zi bir hujjatlarning nomi. Masalan 
Konstutsiyaga yozib qoyilgan asosiy qonunlar ba’zi ”konstutsion xartiya” deb nomlanadi. Hozirgi 
paytda bu atama iste’moldan chiqib ketdi, o’rta asrlarda esa u juda keng tarqalgan edi. Xartiya deb 
nom olgan o’rta asr tarixiy hujjatlari ichida eng mashhuri 1215-yilgi ”Erkinliklarning buyuk 
xartiyasi”dir. 
Selibat
(uylanmaslik) katolik ruhoniylarining uylanmasligi majburligi selibat katolik 
cherkovlarida haligacha davom etib keladi. Papa Girigoriy VII ( 1073-1085 ) tomonidan joriy 
etilgan. Katolik cherkovi selibatan cherkov yer-mulklarini mudom saqlab qolish vositasi sifatida 
foydalanib kelgan (yer-mulk merosxo’rlar o’rtasida bo’lib berilmaydigan bo’ldi) . Prosestant 
cherkovi selibatni inkor qiladi. Pravoslov cherkovida uylanmaslik faqat monaxlarga majburiy 
hisoblanadi.
Chashniklar
– XV asrning birinchi yarmida Guschilar harakatining mo’tadil qanoti vakillari. 
Shahar aholisining o’rta tabaqalari, mayda va yirik chex feodallari bir qismining manfaatlarini 
ifoda etgan Chashniklar dasturi 1420 yil iyul Praga moddalarida bayon etilgan. Ular Chexiyada 
nemis feodallarining shahar patritsiylarning zulmini yo’q qilishga urindilar, cherkov yerlarining 
davlat foydasiga musodara qilishga urindilar, cherkov yerlarining davlat foydasiga musodaro 
qilishga gusizm ruhida targ’ibot olib borish erkinligini olishga erishdilar. Chashniklar gusizmning 
inqilobiy qanoti bo’lgan – taboriylardan xavotir olib feodal katolik lageri bilan kelishuvga o’tdilar, 
1434 yil 30 mayda Lipanadagi jangda ularga hal qiluvchi zarba berdilar.