Al-bukhari university tarix fakulteti 1-kurs 1-1 guruh talabasi Badalov Husniddinning Dinshunoslik fanidan bajargan mustaqil ishi

AL-BUKHARI UNIVERSITY tarix fakulteti 1-kurs 1-1 guruh talabasi Badalov Husniddinning Dinshunoslik fanidan bajargan mustaqil ishi

Mavzu: buddaviylikdagi 4 xaqiqat

Bajardi:Badalov Husniddin

tarix 1-1sirtqi

Tekshirdi: To'xtayuva Matluba

Reja:

• Budda Shakuyamuni. Buddiylikning paydo bo‘lishi va tarqalishi.
• Buddaviylik ta`limoti va uning mazmuni.
• Buddiylikning parchalanib ketishi. Hozirgi zamonda buddaviylik.
• Xulosa

Budda Shakuyamuni. Buddiylikning paydo bo‘lishi va tarqalishi.

Buddiylikning asoschisi miloddan avvalgi 1-ming yillikda yashagan Budda hisoblangan. U tarixiy shaxs bo'lib, 80 yil yashagan. Uning xususida turli rivoyatlar mavjud. Uning nomi hind tilida nurlangan, oliy haqiqatga erishgan degan ma`noni anglatadi. Rivoyatlarga qaraganda, keng ma`noda ko'p marta ilohiy tug`ilishlar tufayli mutloq barkamollikka erishgan; boshqalarga ham diniy najot yo'lini ko'rsata oladigan odam bo'lgan.

Tarixiy manbalarning dalolat berishicha buddiylikning asoschisi shahzoda Sidxartxadir. U vafot etgandan so'ng Budda - “haqiqatga erishgan” deb atalgan; u ushbu oliy maqsadga erishish uchun Gautama urug`idan bo'lgan eng obro'li Shak`ya qabilasini tanlagan; ana shundan bu diniy rivoyatda Budda-Gautama nomi keng tarqalgan.

Sidxartxaning otasi o'g`lini din yo'liga bag`ishlashga rozi bo'lmay, unga yaxshi ma`lumot bergan hamda yaxshi sharoitlarda tar-biyalagan va u hech qanday qiyinchilik ko'rmay o'sgan; o'spirinligidayoq o'zining donoligi, kuchliligi va epchilligi bilan hammani hayratga solar ekan. U bir cholga duch kelgan, kasal yotgan kishini, o'likni ko'rgandan so'ng hayotning mohiyati, maqsadi, og`irliklari, kasallik va o'lim haqida o'ylay boshlagan. Binobarin, hayotning behudaligini anglab, tarki dunyo qilgan, darvesh yo'liga kirgan; bu bilan u go'yo kishilar boshiga tushadigan kulfatlar, azob-uqubatlar sabablari-ning mohiyatiga tezroq yetib, ulardan qutulish yo'lini topmoqchi bo'lgan. Nihoyat, 36 yoshida “haqiqiy bilim” ni topganligini e`lon qilgan. Shundan so'ng u Budda deb nom olgan (“budda” so'zi ilohiy haqiqatga erishgan, degan ma`noni anglatadi). Shu tariqa u 4 ta ulug`vor haqiqat siri ochilgan, ular buddiylik ta`limotiga asos qilib olingan.