Al-bukhari university tarix fakulteti 1-kurs 1-1 guruh talabasi Badalov Husniddinning Dinshunoslik fanidan bajargan mustaqil ishi

Sidxartxaning otasi o'g`lini din yo'liga bag`ishlashga rozi bo'lmay, unga yaxshi ma`lumot bergan hamda yaxshi sharoitlarda tar-biyalagan va u hech qanday qiyinchilik ko'rmay o'sgan; o'spirinligidayoq o'zining donoligi, kuchliligi va epchilligi bilan hammani hayratga solar ekan. U bir cholga duch kelgan, kasal yotgan kishini, o'likni ko'rgandan so'ng hayotning mohiyati, maqsadi, og`irliklari, kasallik va o'lim haqida o'ylay boshlagan. Binobarin, hayotning behudaligini anglab, tarki dunyo qilgan, darvesh yo'liga kirgan; bu bilan u go'yo kishilar boshiga tushadigan kulfatlar, azob-uqubatlar sabablari-ning mohiyatiga tezroq yetib, ulardan qutulish yo'lini topmoqchi bo'lgan. Nihoyat, 36 yoshida “haqiqiy bilim” ni topganligini e`lon qilgan. Shundan so'ng u Budda deb nom olgan (“budda” so'zi ilohiy haqiqatga erishgan, degan ma`noni anglatadi). Shu tariqa u 4 ta ulug`vor haqiqat siri ochilgan, ular buddiylik ta`limotiga asos qilib olingan.

Buddiylik diniy ta`limotining asosiy manbai muqaddas kitob - “Tripitaka” (Uch savob donolik) deb atalgan. Bu t`limotda Budda uchta savatda ta`limot qoldirgan deyiladi: birinchi savob - Vinoyapitana (pand - nashhablar, axloqiy me`yorlar); ikkinchi savat - Suttapitaka (duolar, dostonlar); uchinchi savat - Abxidhammapitaka (diniy-falsafiy masalalar bayoni) lardan iborat.

Buddiylik diniy ta`limotining asosiy manbai muqaddas kitob - “Tripitaka” (Uch savob donolik) deb atalgan. Bu t`limotda Budda uchta savatda ta`limot qoldirgan deyiladi: birinchi savob - Vinoyapitana (pand - nashhablar, axloqiy me`yorlar); ikkinchi savat - Suttapitaka (duolar, dostonlar); uchinchi savat - Abxidhammapitaka (diniy-falsafiy masalalar bayoni) lardan iborat.

Markaziy Osiyo xalqlarining qadimgi tarixi va madaniyatida buddiylik muayyan o'rin egallagan. U zardushtiylik dini ta`sirida va u bilan yonma-yon shakllangan dinlardan biri bo'lgan buddiylik miloddan avvalgi VI-V asrlarda Hindistonning shimolida vujudga kelgan; keyinchalik Janubi-Sharqiy va Markaziy Osiyo hamda Uzoq Sharq mamlakatlarida keng tarqalgan.