Akusherlik va ginekologiyada hamshiralik ishi

Bachadon naylari 
( Tuba uterina, tuba Fallopii)
— uzunligi
10— 12 sm b o'lgan ju ft naysim on a ’zo. B achadon naylari qorin 
parda ostida joylashib, b achadon keng boylam i qism i hisoblanadi. 
B achadon nayi b achadon ichi qism i, toraygan qism i, kengaygan 
am p ular qism lardan iborat. B achadon nayi uchlari am pu lar qism 
deb yuritiladi. Bu joyda k o 'p shokilalar b o 'lib , 
fm briyalar
deb 
ataladi. Shdkilalardan biri qorin parda burm asi b o'ylab tux um - 
dongacha cho 'zilib boradi. N ay b o 'sh lig 'i am p u lar qism ida 6—8 
sm, bachadonga yaqinlashgan sari torayib, tax m inan b ir santi- 
m etm i tashkil qiladi. N ay tashqi to m o n d an biriktiruvchi parda 
bilan qoplanib, ostida m ushak qavat joylashadi.
Tuxumdonlar 
(
Ovarium) —
ikkita yuza, ikkita qutbga ega b ir 
juft a ’zo b o 'lib, uzunligi 2,5 sm , kengligi 1,5 sm , qalinligi 1 sm. 
T uxum donning yuqori qirrasi b ach ad o n nayiga qarab turadi. Bir 
qutbi bachadonga xususiy boylam bilan birikkan, ikki qutb chanoq 
yon devoriga qarab tu radi, erkin qirrasi qorin bo 'sh lig 'ig a qarab 
turadi.
Tuxum donda po'stloq va m ag'iz qavat bo'lib, po'stloq qavatida 
follikula, m ag'iz qavatida tom ir va nervlar joylashadi. Ust tom ondan 
epiteliy qobiq bilan o'ralg an , uning ostida oqsil p arda yotadi.
B achadon arteriyasi, bach ad o n dum aloq boylam i arteriyasi, 
tu xum don arteriyasi ta rm o g 'i bilan b ach ad o n d a qo n aylanishi 
ta ’m inlanadi.
B achadon naylari ham tux um d on arteriyasidan qon oladi.
23

---

B achadon va qin innervatsiyasi sim patik va parasim patik asab 
sistemasi orqali am alga oshiriladi.
Jinsiy a ’zo boylam lari 4 juft b o ’lib:
— keng boylam bach ad on qovurg’alaridan boshlanib, chanoq 
yon yuzalariga yopishadi;
— yum aloq boylam keng boylam asosida joylashib, ho m ila­
dorlik oxirida qalinlashadi, ozg’in ayollarda bu boylam ni paypaslab 
sezish m um kin;
— dum g’aza bachadon boylam i dum g’azadan bachadon orqa 
yuzasiga qarab ketadi. U qisqaiganda bachadon orqaga tortiladi;
— tuxum donning xususiy boylami.