INTERNATIONAL SCIENTIFIC-PRACTICAL CONFERENCE «ACTUAL ISSUES OF THE DEVELOPMENT OF THE SOCIAL SECTOR OF THE ECONOMY: DOMESTIC AND FOREIGN EXPERIENCE» ANDIJAN, UZBEKISTAN, MAY 2020 313
«Иқтисодиётнинг ижтимоий секторини ривожлантиришнинг долзарб масалалари: миллий ва хорижий тажриба» «Актуальные вопросы развития социального сектора экономики: отечественный и зарубежный опыт»
имкониятини беради, бу холатда латерал маркетингда жойнинг асосий
функцияси иккинчи даражага ўтади яъни истъемолчилар томонидан масалан:
дорихона ёнида жойлашган банкомат ёки инфокиоск банк хизматидан
масофавий фойдаланиш имкониятини берадиган жой сифатида қаралади демак,
истеъмолчилар дорихонага дори сотиб олиш учун эмас банк хизматларидан
масофавий фойдаланиш мақсадида боради .
Интернет банкинг хизмати орқали хўжалик юритувчи ташкилотлар
ишхонасидаги компьютерни интернет тармоғига улаш орқали банклардаги
хисоб рақамларидан масофавий фойдаланиш имкониятига эга бўлади интернет
банкинг ёрдамида корхона ва ташкилотлар интернет тармоғига компьютери
ёрдамида банкнинг электон иловасидаги тўлов топшириқномаси бўлимини
тўлдириб накд пулсиз оперцияларини амалга ошириши мумкин. Мазкур холатда
латерал маркетингнинг ҳусуситларидан бири қўлланилаёганлигин кузатишимиз
мумкин яъни бу ерда мақсад банкдаги хисобрақамдан фойдаланиш орқали
ташкилот маълум бир ташкилотга пул ўтказиши керак муаммо йўл узоқ, вақт
тиғиз, қўшимча харажат ёки бошқа омиллар мавжуд бу ерда ечим масофавий
хизмат тури. Бу холатда латерал маркетингнинг иккинчи хусусиятини хам
кўришимиз мумкин ташкилотнинг интернетга уланишининг асосий мақсади
интернетдан ушбу ташкилотнинг хисоб рақамини банкнинг, интернет банкинг
қурилмаси ёрдамида молиявий операцияларини бажаришидир.
Маҳаллий бозорларда латерал маркетингни татбиқ этиш орқали ишлаб
чиқарувчи
фирмалар
махсулот
сотиш
хажмини
ошириши
ҳамда
истеъмолчиларнинг истеъмол товарлари билан таъминланганлик даражасини
ошиши юзага келади. Бугунги кунда бунга мисол тариқасида кўплаб махаллий
корхоналарни мисол келтириш мумкин масалан Smile tea, Else tеа, Весcо бренди
остида ишлаб чиқарилган махсулотларни сотиб олиш орқали ушбу товарларга
бўлган эхтиёжларни қондириш хам лотерея ўйинларида иштирок этиш
имкониятини қўлга киритиб, асосий эхтиёж мавжуд бўлган махсулот нархидан
бир неча минг бор қимматлироқ товарга эга бўлиш имконияти юзага келади. Бу
эса ишлаб чикарилаётган махсулотларни талаб қилувчилар аудиторияси кескин
кўпайишига олиб келади. Махсулотларни талаб қилувчилар яъни харидорлар
сони ортиб бориши иккинчи махсулот қийматлилик даражаси пропорционал
холда ортишига олиб келади. Лекин махсулотни сотиб олиш жараёнида
истеъмолчилар кўпроқ махсулотни сифатига иккиламчи кўрсаткичга тушиб
асосий эътибор ушбу махсулот орқали эришиш мумкин бўлган кейинги
махсулотларга қаратилади. Бунда истеъмолчи махсулотнинг бирламчи
хусусияти учун эмас балким 2-3- хусусияти учун сотиб олади.
Бугунги кунда бозорни сегментлаш воситаси орқали аниқ истеъмолчилар
гуруҳи бўлган корхона ва ташкилотлар барқарор ривожланмоқда. Уларни
бозорда этакчи позицияни эгаллашга, бозорни мақсадли сегментларга ажратиб,