ИНВЕСТИЦИЯ СТРАТЕГИЯСИНИ ИШЛАБ ЧИҚИШДА
ХОРИЖИЙ МАМЛАКАТЛАР ТАЖРИБАСИ
Мирзарайимов Дилшод Умар ўғли
ТДИУ ҳузуридаги ИТМ кичик илмий ходими
Аннотация. Мақолада инвестиция стратегиясини ишлаб чиқишда
хорижий мамлакатлар тажрибаси юзасидан қиёсий таҳлиллар келтирилган.
Шунингдек, инвестиция стратегиясини ишлаб чиқишда хориж тажрибасидан
фойдаланиш бўйича таклифлар ишлаб чиқилган.
Калит сўзлар. глобаллашув, стратегия, кескин тезлашиш, самарадорлик,
инвестиция,
Жаҳон иқтисодиётида глобаллашув суръатларининг кескин тезлашиши
инвестициялар ва иқтисодий ўсиш ўртасида жиддий ва яқин муносабатлар
INTERNATIONAL SCIENTIFIC-PRACTICAL CONFERENCE
«ACTUAL ISSUES OF THE DEVELOPMENT OF THE SOCIAL SECTOR OF THE
ECONOMY: DOMESTIC AND FOREIGN EXPERIENCE»
ANDIJAN, UZBEKISTAN, MAY 2020
215
«Иқтисодиётнинг ижтимоий секторини ривожлантиришнинг долзарб масалалари: миллий ва хорижий тажриба»
«Актуальные вопросы развития социального сектора экономики: отечественный и зарубежный опыт»
мавжудлиги билан боғлиқ. Бироқ, бу нафақат инвестицияларнинг ҳажми, балки
уларнинг сифати ва жойлашиштириш самарадорлиги билан миллий манфаатлар
нуқтаи
назаридан
ҳам
муҳимдир.
Бу
охир-оқибатда
сармоявий
жозибадорликнинг ижтимоий қайта ишлаб чиқаришга қўшилиш даражасини
белгилайди.
Иқтисодий ўсишни таъминлашнинг муҳим шартларидан бири бу узоқ
муддатли истиқболда иқтисодий ўсишни ва сиёсий барқарорликни сақлашга
қаратилган стратегик йўналтирилган давлатнинг мувозанатли инвестиция
сиёсати. Шиддатли глобал рақобат ва ҳар қандай давлат учун беқарор иқтисодий
шароитларда, ўзининг ноёб инвестиция сиёсатини ишлаб чиқиш зарурати
муқаррар. Миллий иқтисодиётнинг бутун ривожланиш жараёни ва унинг
ижтимоий-иқтисодий натижалари инвестиция стратегияларини ишлаб чиқиш
зарурлигини кўрсатади. Бундай вазиятда тўпланган жаҳон тажрибасини таҳлил
қилиш жуда муҳимдир, унинг давомида инвестиция сиёсати соҳасидаги энг
муҳим ютуқларни аниқлаш ва улар асосида ўзингизнинг самарали моделингизни
ишлаб чиқишда қўллаш мумкин.
Инвестицион
стратегияларни
ишлаб
чиқиш
нуқтаи
назаридан
ривожланаётган давлатларни бир неча гуруҳларга бўлиш мумкин.
1. Илмий ва технологик ривожланиш ва аҳоли жон бошига тўғри
келадиган ялпи ички маҳсулот ҳажми бўйича дунёнинг етакчи мамлакатларига
(Жанубий Корея, Тайван, Бразилия, Мексика, Хитой, Россия ва бошқалар)
яқинлашишни ўз олдига мақсад қилиб қўйган иқтисодиёти ривожланган
давлатлар [1].
Ушбу мамлакатларнинг стратегияси илғор мамлакатлардан сотиб олинган
юқори технологияларни қўллаш асосида ўз технологияларини ривожлантириш
ҳамда замонавий таълим ва фан тизимини рағбатлантиришда, ЯИМга нисбатан
инвестицияларнинг катта қисмини (40% гача) ўз ичига олади. Тарихан қисқа
муддатларда ушбу мамлакатлар умумий ва технологик ривожланиш нуқтаи
назаридан дунёнинг илғор мамлакатларига мурожаат қилишга интилдилар.
Улардан баъзилари аллақачон муваффақиятга эришган - Сингапур, Финляндия,
Ирландия ва Жанубий Корея мамлакатлари шулар жумласидан ва улар
ривожланган давлатлар қаторида аҳоли жон бошига ялпи ички маҳсулот, ҳаёт
сифати ва ўзларининг юқори технологияларини киритдилар.
2. Ривожланаётган (ўрта ривожланган давлатлар), хом ашё, ишчи кучи,
иқтисодиётнинг саноат секторини ташкил этиш, аҳоли жон бошига ялпи ички
маҳсулотнинг ўсиши ва турмуш даражаси ва сифати жиҳатидан (Жанубий
Aфрика, Чили, Чехия, Словения, Венгрия, Естония ва бошқалар)
ривожланаётган мамлакатлар [2].
Бу гуруҳга геосиёсий режада алоҳида амбициялари бўлмаган, Ғарб
мамлакатларининг технологияларини истеъмол қиладиган ва мустақил равишда
Do'stlaringiz bilan baham: |