«актуальные вопросы развития социального сектора экономики: отечественный и зарубежный опыт»

1-жадвал 
Айрим осиё мамлакатлари интернет фойдаланувчилари ва аҳолиси
Осиё мамлакатлари 
Аҳоли
(2018) 
Интернет 
фойдаланувчи-
лари (2000 йил) 
Интернет 
фойдаланувчи-
лари (2018 йил) 
Жорий 
этилиши 
(% аҳоли) 
Афғонистон
36373,1 
1,0 
6003,1 
16,5 % 
Хитой
1415045,9 
22500,0 
802000,0 
56,7 % 
Қозоғистон
18403,8 
70,0 
14063,5 
76,4 % 
Қирғизистон
6132,9 
51,6 
2493,4 
40,7 % 
Тожикистон
9107,2 
2,0 
3013,2 
33,1 % 
Туркманистон
5851,4 
2,0 
1049,9 
17,9 % 
Ўзбекистон
32364,9 
7,5 
15453,2 
47,7 % 
Осиё бўйича жами
4207588,1
114304,0
2062197,3
49,0 %

---

INTERNATIONAL SCIENTIFIC-PRACTICAL CONFERENCE 
«ACTUAL ISSUES OF THE DEVELOPMENT OF THE SOCIAL SECTOR OF THE 
ECONOMY: DOMESTIC AND FOREIGN EXPERIENCE»
 
ANDIJAN, UZBEKISTAN, MAY
 2020
 
310 
«Иқтисодиётнинг ижтимоий секторини ривожлантиришнинг долзарб масалалари: миллий ва хорижий тажриба» 
«
Актуальные вопросы развития социального сектора экономики: отечественный и зарубежный опыт
»
 
Лекин 
айни 
вақтда 
мамлакатимизда 
рақамли 
маркетиндан 
фойдаланишнинг барча имкониятлари жаҳон талаби даражасида ривожланиб 
бормоқда. Биргина “Uzreport” ахборот агентлиги маълумотларига назар 
ташлайдиган бўлсак, ҳозир Ўзбекистонда қарийб 15 миллиондан ошиқ аҳоли 
интернетдан фойдаланади. Бошқача қилиб айтганда, мамлакат аҳолисининг 
47,7 фоизи интернет фойдаланувчиси ҳисобланади. Бу республикамизда 
интернет-маркетинг салмоғининг юксалишига сабаб бўлиб, буни korzinka.uz ва 
torg.uz онлайн тижорат тармоқлари орқали амалга ошириш мумкин. Сабаби, 
ушбу онлайн тижорат тармоқлари истеъмолчиларга маҳсулотларни бевосита 
онлайн харид қилиш имкониятини яратибгина колмасдан, ҳар қандай 
хизматларни онлайн тарзда амалга ошириб беради. 
Интернет-маркетингдан фойдаланишда муносабатлар маркетингининг 
ривожланиши ҳам ўз таъсирини кўрсатади. Муносабатлар маркетингидан 
мақсад – корхона ва мижоз учун ўзаро манфаатли фойдани ифодалайдиган узоқ 
муддатли муносабатларни ўрнатиш, ривожлантириш ва қўллаб-қувватлашдир. 
Таҳлил мижознинг (корхона, харидор, истеъмолчи) индивидуаллашувига 
йўналтирилади ва ишончли мижозлар ва таъминотчилар ўртасида узоқ 
муносабатли муносабатларни бошқаришга қаратилади. Кейинги мақсад ушбу 
мижоз учун товарлар ва хизматларни тўғри танлашдан иборат (аксинча эмас). 
Агар аниқроқ айтадиган бўлсак, one-to-one маркетинг (ёки муносабатлар 
маркетинги) мақсади – ҳар бир мижоз билан муносабатлар ўрнатиш ва 
ривожлантириш ва айнан унга хизмат кўрсатиш бўлиб, бунда мижозни 
персонификация қилиш учун ахборот технологиялари ва маълумотлар 
тўпламлари фойдаланилади.
Муносабатлар маркетингининг структуравий ўқини Customer Relationship 
Management (ёки «мижоз билан ўзаро муносабатларни бошқариш») тушунчаси 
ифодалайди. CRM – ахборот технологияларидан фаол фойдаланиладиган
маркетинг стратегияси бўлиб, кенг маълумотлар тўплами яратиш ва қўллашни 
ўз ичига олади ҳамда компанияларга шахсий ѐндашувга асосланган ўзаро 
манфаатли муносабатлар яратиш мақсадида мижозлар ҳақида ахборот тўплаш 
ва қайта ишлашга имкон беради. 
Хулоса ўрнида айтиш жоизки, Ўзбекистон иқтисодиёти тармоқларида 
фаолият юритаётган корхоналар ўз фаолиятларини рақамли маркетингдан 
қуйидаги йўналишларда: истеъмолчи сотувчи орасидаги алоқани рақамли 
маркетинг каналлари бўлмиш корпорацион веб-саҳифалар ёки ижтимоий 
маркетингни қўллаган ҳолда амалга ошириш; истеъмолчи сўровларига мобиль, 
электрон почта ва интернет маркетингдан фойдаланган ҳолда тез ва аниқ жавоб 
қайтариш; маҳсулотлар тўғрисида истеъмолчиларни батафсил маълумот билан 
таъминлаш орқали истеъмолчиларни ўз маҳсулотини сотиб олишга ундаш; 
истеъмолчиларга 
хизматларни 
ҳудудий 
ташкил 
этиш 
орқали 
ривожлантиришлари мумкин.