Akt sohasida xotin-qizlarning ulushi qanday?

AKT sohasida xotin-qizlarning ulushi qanday?

• 
   28.04.2022 13:05
  

• 
  133
  

Global miqyosda AKT sohasida ta’lim olayotgan qizlarning ulushi past hisoblanadi. 2018 yilgi ma’lumotlarga ko‘ra, O‘zbekistonda 2020 yilda fan, texnika, muhandislik va matematik dasturlarni bitiruvchi talaba-qizlarning ulushi 33,4%ni tashkil etadi, deydi Iqtisodiy tadqiqotlar va islohotlar markazi ilmiy xodimi Shoiraxon Nurdinova.

28 aprel AKT sohasida xotin-qizlar xalqaro kuni sifatida dunyoning 150 dan ortiq mamlakatlarida nishonlanadi. Mazkur kun munosabati bilan xotin-qizlarni axborot texnologiyalari bo‘yicha o‘qish va ishlashlari rag‘batlantiriladi.
Raqamli ko‘nikmalarni internetsiz rivojlantirish mushkul. Internetdan foydalanish imkoniyati sohaga oid ma’lumotlarni olish, kodlash, o‘qish va lavozimda ko‘tarilish bo‘yicha imkoniyatlardagi tengsizlikni oldini oladi.
Xalqaro elektroaloqa birlashmasi ma’lumotlariga ko‘ra, global miqyosda internetdan foydalanadiganlar ulushi 62,5%ni tashkil etadi. Bu ko‘rsatkich rivojlangan mamlakatlarda 90,3%, rivojlanayotgan mamlakatlarda 57,1%ni tashkil etadi.
MDH mamlakatlarida har 100 kishidan 82,3 nafari internetdan foydalanish imkoniyatiga ega hisoblanadi. Afrikada bu ko‘rsatkich 32,8 nafar, Osiyo-Tinch okeani mintaqasida 60,6 nafar, Amerikada 81,4 nafar va Yevropada 87,2 nafarni tashkil etadi.
Internetdan foydalanuvchilar soni (har 100 nafar aholiga nisbatan)

Manba: Xalqaro elektroaloqa birlashmasi
Internetdan foydalanuvchilar yosh nuqtai nazaridan tahlil qilinganda, global miqyosda jami yoshlar (15-24 yosh)ning 70,8%i internet foydalanadi. MDH mamlakatlarida esa yoshlarning internet foydalanish darajasi 91,4%ni tashkil etadi.
Gender nuqtai nazaridan global miqyosda internetdan foydalanadigan erkaklar ulushi 55%ni, xotin-qizlar ulushi esa 48%ni tashkil etadi. 2020 yil ma’lumotlariga ko‘ra, bu ko‘rsatkich O‘zbekistonda mos ravishda 72,3% va 69,9%ni tashkil etadi. Internetdan foydalanish bo‘yicha global gender farqi 7%ni, milliy miqyosda farq esa 2,4%ni tashkil etadi.
Global miqyosda AKT sohasida ta’lim olayotgan qizlarning ulushi past hisoblanadi. 2018 yilgi ma’lumotlarga ko‘ra, Yevropa Ittifoqiga a’zo davlatlar orasida Belgiyada AKT sohasida ta’lim olayotgan talabalarga nisbatan qizlarning ulushi 37%, Niderlandiyada 8%ni tashkil etadi. O‘zbekistonda 2020 yilda fan, texnika, muhandislik va matematik dasturlarni bitiruvchi talaba-qizlarning ulushi 33,4%ni tashkil etadi.
Axborot texnologiyalari sohasida ishlash xotin-qizlarning daromadini orttiradi. O‘zbekistonda 2022 yilning dastlabki choragida o‘rtacha oylik ish haqi 3 426,8 ming so‘mni tashkil etadi. Axborot va aloqa sohasidagi o‘rtacha oylik ish haqi 6 505,1 ming so‘mni tashkil etib, o‘rtacha oylik ish haqidan 1,9 baravar yuqori hisoblanadi. Axborot va aloqa sohasida o‘rtacha oylik ish haqining eng yuqori ko‘rsatkichi (12 226,0 ming so‘m) kompyuter dasturlashtirish, maslahat berish va boshqa yordamchi xizmatlarda kuzatiladi. Mazkur sohada band bo‘lgan xotin-qizlarning ulushi iqtisodiyotda jami band xotin-qizlarga nisbatan 0,4%ni tashkil etadi.