1. Pazandachilik xonasini jihozlashda nimalarga e’tibor berish ke rak?
2. Pazandachilik o‘quv xonasida qanday texnika xavfsizligi qoidalari-
ga amal qilinadi?
3. Xonadagi sanitariya-gigiyena qoidalarini izohlab bering.
4. Pazandachilik o‘quv xonasida qanday tartib-qoidalarga rioya qi-
linadi?
5. Kishilarning normal o‘sishi va rivojlanishi uchun qanday oziq
moddalar kerak bo‘ladi?
6. Oziq-ovqat mahsulotlari qanday guruhlarga bo‘linadi?
1.2. АSBОB-USKUNАLАR, MОSLАMАLАR VА ULАRDАN
FОYDАLАNISH
O‘zbek milliy oshxonasining o‘ziga xos
xususiyatlari va rivojlanishi
O‘zbek pazandachiligining o‘ziga xosligi – tansiq taom-
larning lazzatli bo‘lishi ikki omilga tegishli. Birinchi omil
104
masalliqlarning yangi, sifatli, navlari yuqori bo‘lishi, ikkinchi
omil taomning tashqi ko‘rinishi, xushbo‘y hidi, ajoyib mazasi
kabi sifatlarni ro‘yobga chiqarishdir. Bu esa pazandaning ma-
horatiga bog‘liq (2-rasm).
O‘zbek taomlarini tayyorlashda xalq ko‘p iste’mol qiladi-
gan go‘sht, un, guruch, mosh, no‘xat, loviya, sabzavot va
ko‘katlardan foydalaniladi.
O‘zbek milliy pazandachiligida go‘shtli taomlar tayyorlash
alohida o‘rin tutadi. Qo‘y, mol, ot, parranda go‘shtlaridan tur-
li xil lazzatli taomlar tayyorlanadi. Shuningdek, O‘zbekiston
aholisi sut va sut mahsulotlarini keng miqyosda iste’mol qila-
di. O‘zbekiston sabzavot va mevalarga boy o‘lka hisoblanadi.
Bu turfa mevalar va sabzavotlar o‘zbek dasturxonida munosib
o‘rin egallagan.
Ichimliklardan, asosan, qora va ko‘k choylar iste’mol qi-
linadi. Choyga o‘zbek dasturxonida qand, parvarda, pashmak,
novvot, asal, holva kabi qandolat mevalari tortiladi.
Taom tayyorlashda milliy pazandachiligimizda o‘ziga xos
ziravorlar, dorivorlardan, ko‘katlardan foydalaniladi. Bundan
tashqari, taom sifati va tashqi ko‘rinishiga ham katta ahami-
yat beriladi.
O‘zbek taomlari tagi yarim
sharsimon qozonlarda pishirila-
di. Bunda masalliqlarni kovlab
qovurish qulay, ovqat tagi-
ga olmaydi, qozon-o‘choqqa
yoki gaz plitasiga ham yaxshi
o‘rnashadi.
O‘zbek pazandachilik san’ati
ham boshqa sohalar kabi hech
2-rasm. O‘zbek milliy dasturxoni.
105
qachon xolis taraqqiy eta olmaydi. O‘zbekistonda yashayot-
gan turli millatlar va qo‘shni mamlakatlar xalqlarining bir-
biriga ta’
siri davom etib kelaveradi. Masalan, o‘zbek taom-
nomasiga qarasak, unda yevropacha, kav
kazcha, tatarcha,
uyg‘urcha, qozoqcha, tojikcha va boshqa ko‘plab taomlar-
ning xillari qo‘shilib borayotganini ko‘ramiz. O‘z navbatida,
bizning palovlarimiz, xamir taomlarimiz, suyuq taomlarimiz
boshqa xalqlarning dasturxonini bezab turibdi.
Do'stlaringiz bilan baham: |