aks ettirgan, u xiy asrdayoq tushunchanlarni umumiy tasniflash asosida har XIL masalalarni yechish uchun mashina yaratishga harakat qilgan. XVIII asrda G. Leybnits (1646-1716)



Download 91,12 Kb.
bet1/3
Sana10.03.2022
Hajmi91,12 Kb.
#487836
  1   2   3
Bog'liq
Sun\'iy intellekt masalalari uchun matematika


1. Sun’iy intellektning paydo bo’lishi va rivojlanish bosqichlari
Murakkab masalalarni yechish va fikrlash qobiliyatini modellashtirish uchun sun’iy inson tafakkuriga o’xshash narsani yaratish g’oyasi eng qadimgi davrlardayoq paydo bo’lgan. Uni birinchi marta ispan faylasufi Raymund Lulliy (1235-1315) aks ettirgan, u XIY asrdayoq tushunchanlarni umumiy tasniflash asosida har xil masalalarni yechish uchun mashina yaratishga harakat qilgan.
XVIII asrda G.Leybnits (1646-1716) va R.Dekart (1596-1650) barcha fanlarni tasniflashning universal tillarini taklif etib, ushbu g’oyani bir birlaridan mustaqil ravishda rivojlantirganlar. Bu g’oyalar sun’iy intellekt yaratish sohasidagi nazariy ishlamalarning asosiga yotgan.
G.Leybnits 1672 yilda mashhur golland olimi Gyugens huzurida mehmonda bo‘ladi va uning kun tartibining katta qismini, ilmiy tadqiqotlarning faqat matematik jihatiga tegishli bo‘lgan murakkab hisob-kitoblarni qo‘lda bajarish amaliyoti band qilayotganini ko‘radi. Leybnits Gyugensga achinish bilan shunday yozgan edi: "Bu shunday ajoyib odamlarga nomunosib holat; U boshqalarga, masalan, mashinaga ishonib topshirish mumkin bo‘lgan hisoblash ishlarini xuddi qullar kabi, o‘zi bajarmoqda...". E'tibor bering: Leybnits "qullar kabi" iborasini qo‘lladi. U murakkab matematik hisoblash amallarini biror mashinaga topshirish mumkinligi va bu orqali olimning diqqat-salohiyatini ilm-fanning boshqa, yanada dolzarb masalalariga yo‘nalitirshga erishish kerakligini o‘ylab qolgan edi.
Leybnits tez orada - 1694 yilda "arifometr" deb nomlangan o‘zining mexanik hisoblash mashinasini tayyorladi va uni ilm-fan namoyondalariga havola etdi (arifometr (yun. arithmos — son va metreo— o‘lchayman) — to‘rt arifmetik amal bajariladigan hisoblash mashinasii. Arifmetik hisoblash mashinasi birinchi marta frantsuz olimi B.Paskal tomonidan 1641 y. da yaratilgan) . Shu tarzda, Paskal va Leybnits mashinalari mohiyatan intellektual masalalarni hal etishga qodir ilk sun'iy vositalar sifatida tarixga kirdi. Lekin ularni sun'iy intellektga ega mashinalar deb bo‘lmasdi. Chunki ular eng sodda arifmetik amallarni bajara olardi xolos. Ammo inson shu choqqacha faqat o‘z bilimi va tafakkuriga tayanib hal qilib kelgan intellektual masalalarni endilikda o‘zidan boshqa "birovga" mashinaga topshirish uchun ilk qadamlar tashlangandi...
Sun’iy intellektni ilmiy yo’nalish sifatida rivojlantirish faqat EHM yaratilgandan keyin mumkin bo’lgan. Bu XX asrning 40 yillarida sodir bo’lgan (1946 yil Amerikaning Pensilvaniya universiteti olimlari Дж.Преспер Эккерт и Джон У. Мокли tomonidan yaratilgan).



Download 91,12 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish