Akbarova nodiraning logopediya fanidan tayyorlagan qayta topshirish uchun tayorlagan ishi

Reabilitatsion ta’limning metodlari. Noverbal kommunikatsiyani tiklash metodlari. Afaziya haqidagi ta’limotning rivojlanishi jarayonida asosiy e’tibor kasallar nutqining verbal tomonidagi buzilishlarga qaratilib, shu bilan birga olimlar afaziya bilan kasallanganlar nutqining noverbal, jihatlarini e’tibordan chetda qoldirmadilar. Ular afaziya bilan kasallanganlarning imo-ishoralari, mimika va pantomimikalari, eksperssiv xarakatlari (tana bosh xarakatlari)ni o‘rganib chiqishdi. Natijada quyidagilar ma’lum bo‘ldi:
1. Afaziya tufayli kasal suhbatdoshining emotsional holatini payqashga qiynaladi;
2. Kasalning suhbatdosh emotsional holatini payqash qobiliyati ham afaziya shakli, ham afaziya darajasiga bog‘liq:
a) efferent motor va dinamik afaziyali kasallar payqashning
intonatsion usulidan foydalanishni ixtiyor etadilar;
b) chap yarim sharining chakka qismlari zararlangan kasallar suhbatdosh emotsional holatini ko‘proq mimik va nutqiy yo‘l bilan bilishga harakat qiladilar;
3. Chap yarimshar emotsiyalarni payqash jarayonida ko‘proq mimik va nutqiy komponentlar bilan bog‘liq bo‘lsa, o‘ng yarimshar intonatsion jihatlar bilan bogliq bo‘ladi.
Ushbu ma’lumotlar asosida tadqiqotchilar bir qancha tuzatuvchi-reabilitatsion metodlarni yaratishdi. Amaliyotda logopedlar tomonidan imo-ishoralar va mimika, pantomimika va intonatsiya umumiy reabilitatsion metodlar sifatida qo‘llanib kelinmokda. Shuningdek, musiqiy-intonatsion terapiya metodi reabilitatsion ta’limda keng qo‘llanib kelinadi.