Akbar zamonov

Turg‘un Zamonov
Qashqadaryo viloyati,
Yakkabog‘ tumani 77-maktab direktori,
pedagogika fanlari nomzodi.

Tarix fanidan olimpiadaning birinchi, ikkinchi va uchinchi bosqichi 9-sinflarda o‘tkaziladi. Kasb-hunar kollejlari va akademik litseylarda birinchi bosqich 1-3 kurslar o‘rtasida, uchinchi bosqich 2-3 kurslarda o‘tkaziladi. To‘rtinchi bosqich (respublika bosqichi) kasb-hunar kollejlari, akademik litseylarning 3-kurs talabalari va umumta’lim maktablarining 11-sinf o‘quvchilari ishtirokida o‘tkaziladi.

Olimpiadaning birinchi bosqichi 1 turda (test sinovlari), ikkinchi, uchinchi, to‘rtinchi bosqichlari 2 turda o‘tkaziladi (2-turda yozma ish) va 180 daqiqa vaqt beriladi. Maksimal 100 ball bilan baholanadi: yozma ish uchun – 50, test uchun – 50 ball).


YOZMA ISHNI YOZISH TAMOYILLARI VA MEZONLARI


Tarix fani olimpiadasining baholash mezonlari


Yozma ish topshiriqlarini tayyorlovchi tarixchi mutaxassislar nimalarga e’tibor berishi kerak? Hozirgikundaishtirokchi o‘quvchilarga qo‘yilayotgan talab yoqori va uni to‘laqonli bajarish uchun tarixiy asarlar va manbalarda saqlangan ma’lumotlar kamlik qiladi. Shu nuqtai nazardan, ishtirokchining iqtidori bilan bir qatorda uning yosh xususiyati ham e’tiborga olinmog‘i lozim. 15-18 yoshdagi o‘quvchi (iqtidorli o‘quvchi) darslikdan tashqari qo‘shimcha adabiyotlardan foydalanishi joizligi to‘g‘ri, lekin unga tarixchi olimga qo‘yilagan talabni qo‘yib bo‘lmaydi.
Shu nuqtai nazardan, quyida keltirilgan olimpiadaning baholash mezonlari topshiriq tayyorlovchi uchun dastur bo‘lib xizmat qilishi kerak. Chunki, O‘zbekiston hududida bunyod etilgan ayrim me’moriy inshootlarning tarixini talab etilgan 15 ta mezon asosida yoritish mumkin emas (ayrimlarining qurilgan yili, qurdirgan shaxsi, qurilgan davri ma’lum emas yoki ayrimlari hozirgi kunga qadar saqlanib qolmagan, bundan tashqari, “Me’moriy obidaga O‘zbekiston hukumati yoki xalqaro tashkilotlar tomonidan qaratilayotgan e’tiborni yoritish” talabi barcha inshootga ham to‘g‘ri kelavermaydi. Chunki O‘zbekiston tarixidagi ayrim inshootlar mamlakatimiz hududida joylashmagan. Masalan, To‘rabekxonim, Ahmad Yassaviy maqbaralari va h.k.). Qolgan ikkita topshiriq (davlat tarixi va Prezident asari) ham shu asosda tuzilishi maqsadga muvofiq deb o‘ylaymiz.
Yozma ish uchta savoldan iborat bo‘ladi va maksimal 50 ball bilan baholanadi.


1-savol:O‘zbekistonning tarixiy-me’moriy obidalari haqida beriladi.
Masalan: Bibixonim masjidi.