Akbar zamonov tarix fanidan olimpiadaga

Telegram kanal
:@tarixolimpiada
qurilgan. Hovlining uch quyosh tushar tomoni peshayvon bilan o‘ralgan. Oldingi 
peshayvonda ikki qator naqshli ustunlar bo‘lib, ularning qoshi pastdan yuqoriga 
yo‘g‘onlashib boruvchi muqarnaslar bilan bezatilgan. Nurota marmaridan qilingan 
taxt ana shu ayvondagi taxtiravon tagida turgan. 
Hovlining janub tomonida Mehmonxonai Rahimxoniy va qorixona qurilgan 
(XVIII asr). Bu binolar tagida yerto‘lalar bo‘lib, ularda xazina saqlangan. Arkning 
g‘arb tomonidagi hovlida mirzalar va xizmatchilar uchun ikki qavatli binolar 
qurilgan. Sal narida salomxona, undan Sharq tomonda mehmonxonalar, 
mansabdorlarga qarashli boshqa binolar (miyon hovli) joylashgan. Janubroqda 
hammom, uning Sharq tomonida kichkina masjid qurilgan, ular hozirgacha 
saqlangan. 
Arkning markazida o‘rda (amirning xotinlari turadigan uylar), shimolida 
qushbegi xotinlari turadigan uylar joylashgan. Hammomning sharqida duxtarxona 
– amir haramidagi qizlar uylari o‘rnashgan. Shimoli-sharqiy burchakda Chil 
duxtaron masjidi va Battol g‘ozi mozori bo‘lgan. Arkning sharqiy devori bo‘ylab 
g‘ulombachchalar (soqchilar) xonasi, janubi-sharqiy burchakda dorixona (o‘q-
dorilar xonalari) joylashgan. Hozirgi paytda bu binolarning taxminan 20%i 
saqlangan. Arkning g‘arbiy devoridan boshqa hamma devorlari va ularning 
burchaklardagi minoralar buzilib ketgan. Ark ansambli mustaqillik yillarida 
so‘nggi bor restavratsiya qilingan. 
Agar Buxoro shahrining me’moriy yodgorliklarini o‘rganmoqchi bo‘lsangiz, 
ishni Ismoil Somoniy maqbarasi (IX-XII asrlar) bilan tanishishdan boshlagan 
ma’qul. Ushbu maqbara Buxoro Arkining g‘arb tomonida, undan uzoq bo‘lmagan 
yerda joylashgan. 
1993-yilda Buxoro shahrining tarixiy markazi (1-sessiya, Kolumbiya) 
“Butunjahon madaniy meroslari ro‘yxati”ga kiritilgan. 
 
Ismoil Somoniy maqbarasi 
O‘rta Osiyoda Somoniylar davri 
me’morchiligining nodir namunalaridan biri 
bo‘lgan bu tarixiy obida Ismoil Somoniy 
tomonidan bunyod etilgan. 
Ismoil 
Somoniy 
shaxsi 
haqida 
gapiradigan bo‘lsak, u Buxoroda Somoniylar 
davlatiga asos solgan yirik siyosiy arbob 
hisoblanadi. Ismoil Somoniy 848-yil Buxoro 
shahrida tug‘ilgan, 874-yilda somoniylarning 
Buxorodagi noibi, 888-yildan esa butun 
Movarounnahrga hokim bo‘lgan. Ismoil 
Somoniy 
markaziy 
hokimiyatni 
mustahkamlash siyosatini olib borib, turli yerlardan ulamolar, adiblar, usta va 
hunarmandlarni Buxoroga to‘plagan. Madaniyat rivojiga katta hissa qo‘shgan. 
Bag‘dod xalifalaridan ibrat olib, o‘ziga ulkan maqbara qurdirgan. 893-yilda 

---