Akbar zamonov tarix fanidan olimpiadaga

Telegram kanal
:@tarixolimpiada
30-avgustda “Madaniy meros obyektlarini muhofaza qilish va ulardan foydalanish 
to‘g‘risida”gi qonun qabul qilindi. 2008-yil 12-sentabrda “Muzeylar to‘g‘risida”gi 
qonuni qabul qilindi. Davlatimiz tomonidan qabul qilingan ushbu qonunlar 
me’moriy inshoot muhofazasining huquqiy kafolatidir.
Chor Bakr arxitekuraviy ansambli 
Buxoro shahrining g‘arb tomonida, 
undan 5 km. uzoqlikda joylashgan Sumitan 
qishlog‘ida Jo‘yboriy shayxlarining shahardan 
tashqaridagi nekropoli – Chor Bakr qurilgan.
Chor Bakr me’moriy ansambli to‘rt 
yirik shayx – Abu Bakr Sa’d, Abu Bakr Fazl, 
Abu Bakr Muhammad, Abu Bakr Tarxonlarga 
bag‘ishlab bunyod etilgan. Chor Bakrlar 
(to‘rtta Bakr) Buxoroda vafot etgan va shahar 
yaqinidagi Sumitan mavzeida dafn etilgan.
Ularning qabri ustida ziyoratgohning bosh kompleksi 1560-1569-yillarda 
Abdullaxon II tomonidan barpo etilgan.
Abdullaxon II (to‘liq ismi: Abdulla ibn Iskandarxon ibn Jonibek sulton ibn 
Xoja Muhammad ibn Abdulxayrxon) (1534, Miyonqol, Ofarinkent qishlog‘i – 
1598, Samarqand, Buxoro yaqinidagi Bahouddin majmuasiga dafn etilgan) o‘zbek 
davlatchiligi tizimidagi Buxoro xonligining shayboniylar sulolasidan chiqqan eng 
yirik hukmdori (1583-1598), davlat arbobi, sarkarda, ilm-fan, ma’rifat, madaniyat 
homiysi. Bobosi Jonibek sulton Karmana va Miyonqol hokimi bo‘lgan. Otasi 
Iskandar sulton o‘g‘li tug‘ilgan paytda Ofarinkentni, keyinchalik Karmanani 
boshqargan. Abdullaxon II Shayboniyxon vafotidan keyin parchalanib ketgan 
mamlakat 
hududini 
qayta 
birlashtirish, 
markaziy 
davlat 
hokimiyatini 
mustahkamlash uchun yoshlik chog‘idan qattiq kurash olib borgan. Uning
hukmronligi davrida Buxoroda ilm-fan, san’at, shaharsozlik, adabiyot va shu kabi 
sohalar gullab-yashnadi. 
Kompleks uzoq vaqt shakllangan. Daxmalar, darvoza, hovli, yo‘lak, ko‘p 
sonli qabrlar usti inshootlari bunyod etilgan. Chor Bakr oxirgi marta Mustaqillik 
davrida restavratsiya qilindi. 
Me’moriy kompleks negizini tashkil etgan xonaqoh (shimolda), madrasa 
(janubda) va namozgoh (g‘arbda) orasidagi sahn supa tarzida. 1900-yilda u yerda 
katta bo‘lmagan minora bunyod etilgan. 
Xonaqoh gumbazli xona (9x15,8 m) va peshtoqdan iborat. Yon fasadning qo‘sh 
qavat ravoqlari va peshtoq jozibador ishlangan bo‘lib, peshtoqning ikki qanoti 
guldastalar bilan ulug‘vor ko‘rinadi. 
Peshtoq bezagida koshindan terilgan yirik kufiy xatlar diqqatni jalb etadi. 
Gumbazning ostki konstruksiyasi ancha murakkab. Xonani ikki ravoq 
ko‘ndalangiga bog‘lab, gumbaz uchun asos bo‘lgan. 

---