Suvlarni tekshirish borasida gidrobiologiyliq malumotlar birdan-bir kerakli hamda monitoring sistemasida suv muxiti umuman ekologiyaliq baho berish ahamiyatli orin eganlaydi. Gidrobiologiyliq monitoring sistemasida texnikaliq tarafidan qulayli hisoblanadigan va keng tarqalgan usil biondikatsiy hisoblanadi. Perifiton turli tarkibi P. A Kutikova (1997) aniqlagichlari orqali aniqladi.Suv otlarining turli tarkibi L.I.Kursanov, A.Naymov (1983) umuman uslubiy aniqlagichlar asosida aniqladi.
Gidrobiologiyliq aniqlash borasida shuningdek MBI, MBA mikroskoplardan,Sekki diskasining,Petri shashkalarining pipetka va bir qancha qoshimcha uskunalardan foydalaniladi.
Suv organizmlari jamoa paydo etib tirikchilik qiladi. Biosenozlar ham oz navbatida suv qatlamida plankton, suv qatlami ostida, tuproq chokindisi va osimlik qoldiqlariga birikib bentos, qatti substratlarda yopishib tirikchilik qilib perifiton grupalar holida yashaydi. Har xil gidrologiyaliq suv ekosistemalarida ayrim biosenozlarning indikatorliq baholigi turlicha bolib keladi. Sababi er usti suv sistemalari bir biri bilan har turli holatlarga bogliq ekologik faktorlar tasirida ajralib turadi.
Amudaryo deltasida yashaydigan baliqlarni bilish kerak boladi. Baliqlardagi bir suv saqlagichdan ikkinchi uzoqdagi suv saqlagichga akklimatizasiya ishlaganda, oldi bilan shu baliqning yashab turgan suvida shu baliqga qanday parazitlar bor , shuni bilish kerak. Sababi bu parazitlar toza suv saqlagichga borganda u baliqning yaqin urugI bormi yoki yoqligi bunda katta rol oynaydi. . Masalan; 30 yillarning oxirida Kaspiy dengizidan Aral dengizida Sevryuga baligin akklimatizisiya ishlagan. Ushbu sevryuga baligI bilan birga Monogen sinfining vakili Nitzschia sturonis, 60 yillari Amudaryo deltasidaa Orta Osiyo aq amur baligI keltirilgan.Shu baliq bilan birga aq amur baligI keltirilgan. Shu baliq bilan birga Ozbekistonda sestodlar sinifining vakiliaq Bothriocephalus opsariichthidis keltirilgan.Keyin Amudaryo deltasida keng tarqagan. Bu gelmint bizning erimizda ozinig rivojlanishi uchun qulay holatni topgan.
Baliq parazitlarini tatqiqot qilishda xafli kasallik chaqiruvchi parazitlarni bolib chiqaruvchi va ularning oldini olish usullarin organish kamlik qiladi. Sababi,vodoemlar kundan kunga ozgarib turibdi chunung uchun baliqlarning biologiyasini bilish kerak,ularning yashash holatiga qarab parazitlarning yigishin hisobga olish ularga ekologiyaliq holatini turini bilish zarur boladi.
Kop yillik malumotlarga qaraganda Respublikamizning baliqchilik xojalikliklari shuning ichida Karateren, Dautkol, Sherekol kolining bioekologiyaliq sifatlamalari suv sifatli korsatkichlari suv miqdori sifatining ozgarishi haqida bir qancha malumotlar analizlangan, va baliqchilik xojaligin,rivojlantirishda umuman ekologiyliq malumotlar berilib borilgan.
Do'stlaringiz bilan baham: |