Akademik litsey, kasb-hunar kollejlari uchun darslik

nishidan  a ro m o rfo z ,  id io a d a p ta ts iy a g a   m isollar  keltiring.
Kaynozoy  erasi  70  mln  yil  davom  etgan.  Kaynozoy  gulU 
o'sim liklar,hasharotlar,  qushlar,  sutemizuvchi  hayvonlar  avj  olib 
rivojlangan  eradir.
Uchlamchi  davrning  boshlarida  iqlim  issiq  va  nam  bo'lgan.
Tropik  va  subtropik  o'sim liklar  keng  tarqalgan.  Davr  o'rtala­
rida  iqlim  quruq  va  m o'tadil,  oxirida  esa  keskin  sovigan. 
Iqlimdagi  bunday  o'zgarishlar  o'rm onlarning  kamayishiga,  o‘t 
o'sim liklar-ning  paydo  bo'lishiga  va  keng  tarqalishiga  olib  kelgan. 
Hasharotlar  sinfi  avj  olib  rivojlangan.  Ular  orasida  gulli  o'simlik­
larning  chetdan  changlanishini  ta ’minlaydigan,  shuningdek, 
o'sim lik  nektaridan  oziq  oladigan  yuksak  vakillari  paydo  bo'lgan. 
Sudralib  yuruvchi  hayvonlar  ham  kamaygan.  Quruqlikda,  havo­
da  qushlar,  sutemizuvchilar,  suvda  esa  baliqlar,  ikkinchi  marta 
suv  muhitida  yashashga  moslashgan  sutemizuvchilar  uchragan. 
Davr  oxiriga  kelib  qushlarning  hozirgi  paytda  m a’lum  bo'lgan 
ko'p  aviodlari  rivojlangan.  Davrning  boshlarida  sutemizuvchilar­
ning  xaltalilar  kenja  sinf vakillari  keng  o'rin  olgan.  Davr  oxiriga 
kelib  yashash  uchun  kurashda  yo'ldoshli  sutemizuvchi  hayvonlar 
ulardan  ustun  kelgan.
Yo'ldoshli  sutemizuvchi  hayvonlarning  qadimgisi  hasharot- 
xo'rlar  turkum i  bo'lib,  undan  uchlam chi  davr  mobaynida 
yo'ldoshlilarning boshqa  turkum lari,  shu jum ladan  primatlar kelib 
chiqqan.
Uchlamchi  davrning  o'rtalarida  odamsimon  maymunlar  ri­
vojlanadi.  O 'rm onlarning  qisqarishi  bilan  ba’zi  odamsimon  may-
154

---