Akademik litsey, kasb-hunar kollejlari uchun darslik

Yangi  turlarning  duragaylash  y o ‘li  bilan  kelib  chiqishi. 
Ba’zi 
bir  o 'sim h k   turlari  duragaylash  yo'li  bilan  paydo  b o igan. 
C h u n o n ch i,  olxo'ri  olcha  bilan  tog 'olch an in g   chatishishidan 
so'n g   xrom osom alar  sonining  ikki  hissa  ortishi  natijasida  kelib 
ch iq q an . 
O lch ad a 
x ro m o so m an in g  
g aploid 
to 'p la m i 
16, 
to g 'o lchada  esa 
8
,  dem ak,  ularda  hosil  bo'lgan  duragaylarda  xro­
m osom aning  gaploid  to 'p lam i  24  ga  teng.  Lekin  duragay  pushtsiz 
bo'lg an ,  eksperim entda  xrom osom alar  sonining  ikki  marotaba 
orttirilishi  tufayli  bunday  duragaylar  nasi  bergan.  N atijada  yangi 
tu r  paydo  b o ig a n .  Xuddi  shu  usulda  g 'o 'z a n in g   yangi  dunyo  po­
liploid  turlari  ham   kelib  chiqqan.  O lim lam ing  fikricha,  xrom oso-
92

---

inn  gaploid  to ‘plam i  13  bo'lgan  xerbatseum   turini  boshqa 
iTxrom osom alari  turi  bilan  o 'z a ro   chatishib,  so'ng  duragay  xro- 
•»sorna  to 'planiining  ikki  hissa  ortishi  hisobiga  52  xrom osom a 
^^•'lamiga  ega  bo'lgan  xirzutum ,  barbadenze  g 'o 'z a   turlari  kelib 
chiqqan  deb  faraz  qilinadi.
Y u q o r i d a   b a y o n   q i l i n g a n l a r d a n  
k o ' r i n i b   t u r i b d i k i ,  
y a n g i  
tu rla rn in g   p a y d o   b o ' l i s h i   h a r   xil  u s u l   b i l a n   a m a l g a   o s h g a n .