Ajiniyoz nomidagi nukus davlat

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O‘RTA

MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI

AJINIYOZ NOMIDAGI NUKUS DAVLAT

PEDAGOGIKA INSTITUTI

Turkiy tillar fakulteti

O‘zbek tili kafedrasi

O‘QITUVCHI NUTQI MADANIYATI

Fanidan

SEMINAR MASHG’ULOT

Tuzuvchi: R.Madaminova

ASSALOMU ALAYKUM TALABALAR!

Yigirmanchi may 2020-yil soat 8:30 – 10:30

Seminar mashg’ulot

1 D, E O‘zga tilli guruhlari uchun

Mavzu: Xalq og’zaki ijodida nutq odobi masalalari

1-mavzu bo`yicha topshiriqlar

1-topshiriq. O`qing. Quyidagi hikmatli ibora va fikrlarning ma’nosini izohlang.

So`zlaringda bo`lsin bo`sin fikru o`y yoniq,

Bo`lsin har so`zingda bir nuqta aniq. (Xisrav Dehlaviy)

“O`ylamasdan so`zlama, har bir so`zni o’ylab gapir, to aytgan so`zingdan

pushaymon bo’lmagaysan”. (Kaykovus)

“Ey farzand, so`zning yo`z va orqa tomonini bilgil, ularga rioya qilgil,

so`zlaganda ma’noli gapir, bu notiqlikning alomatidir”. ( Kaykovus)

“Shunday so`zlagilki, bu so`z bekor va zoye ketmasin” ( Kaykovus)

“So`z eshitishdan qochma, kishi so`zni eshitish bilan notiq bo`ladi”

(Kaykovus)

“Agar nutq noaniq bo`lsa, u maqsadga erishmaydi”. (Aristotel)

"So`zingga ehtiyot bo`l, boshing ketmasin,

Tilingga ehtiyot bo`l, tishing sinmasin." (Yusuf Xos Hojib)

"Bilib so`zlasa, so`z donolik sanaladi,

Nodonning so`zi o`z boshini yeydi." (Yusuf Xos Hojib)

"Aql ko`rki so`zdir va til ko`rki so`z,

Kishi ko`rki yo`zdir, bu yo`z ko`rki ko’z." (Yusuf Xos Hojib)

"Tug`ilgan o`ladi, ko`r, nom-nishonsiz qoladi,

So`zingni ezgu so`zla, o’zing abad o`lmaysan." (Yusuf Xos Hojib)

"Til muncha sharaf bila nutqning olami (quroli) dur va ham nutqdurki, agar

nopisand zohir bo`lsa, tilning ofatidur."(Alisher Navoiy)

«Aytur so`zni ayt, aytmas so`zdan qayt» ."(Alisher Navoiy)

«So`zchi xolin boqma, boq so`z xolini,

Ko`rma kim der oni, ko`rgil kim ne der» ."(Alisher Navoiy)

«So`zdurki, nishon berur o`likka jondin,

So`zdurki, berur jonga xabar jonondin,

Insonni so`z ayladi judo hayvondin,

Bilkim, guhari sharifroq yo`q ondin. (Alisher Navoiy)

«Tarixda nom qoldirish uchun yo yaxshi sarkarda, yo yaxshi notiq bo`lish kerak».

(Sitseron)

“Qalam- eng yaxshi muallim” (Sitseron)

“Inson shoir bo`lib tugilishi mumkin, lekin notiq bo`lib yetishadi” (Sitseron)

“So`zni ishonch bilan gapir, eshituvchilarga ta’sir esa o`z-o`zidan kelib chiqadi”

(Gyote)

“Mavzuni chuqur o`rgan, so`zning o`zi keladi” (Katon)

“Inson notiqligi,saodat tildan,

Nazokat tildandir, nafosat tildan,

Hayot saboqlari ko`rsatar shuni,

Do`zax tildan erur va jannat tildan” ( Abu Ali ibn Sino)

2-topshiriq. Notiqlik va so`zning ahamiyati haqida yana qaysi donishmandlarning fikrlarini bilasiz? Slayd tayyorlang.

3- topshiriq. So`z va nutq haqida qanday maqol va matallarni bilasiz? Izohlang.

4- topshiriq. Maqol, matal va hikmatli so`zlar yozma nutq mahsulimi yoki

og`zaki?

Vazifa javoblarini modulga joylashtirasizlar!!!

Dars tugadi.

E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT!