Ajiniyoz nomidagi nukus davlat pedagogika instituti sapayeva feruza davlatovna

Manba
– arabcha “oqib chiqmoq”, “boshlanmoq”, “otilib 
chiqmoq”, “kelib chiqmoq” ma’nolarini anglatuvchi 
naba’a (
ََعَبَن
) 
218

---

fe’lidan 
“oqib 
chiqish 
joyi”, 
“boshlanish 
nuqtasi” 
“buloq”ma’nosidagi 
manba
(
عَبْنَم
) soʻzi yasalgan. Har qanday 
harakat, voqea-hodisaning boshlangʻich nuqtasi, avvali, boshiga 
nisbatan qoʻllangan bu soʻz ma’lum soha kishilarining ixtiyoriga 
binoan ijod mahsuli tushunchasida qarorlashdi va “manba” 
deyilganida muayyan 
asar
(kitob) tushunila boshladi. Mutolaa 
qilingan kitob oʻz oʻquvchilarida turli xil oʻxshash va farqli fikrlarni 
uygʻotadi. 
Fikrlarning 
oʻxshashligi 
qarashlar
ni, 
farqliligi 
yondashuv
larni yuzaga keltiradi. Bu jarayon bamisoli kitobdan 
kitoblar otilib chiqayotgan, asardan asarlar tarmoqlanib, toshib 
oqayotgan oqimga oʻxshaydi.
Matn
– arabcha izohli lugʻatlarda bu soʻz “narsaning ustki, yuza 
qismi” deb ta’riflangan. Masalan, yerning ustki qattiq qismi (