Ishlab chiqarish chiqindilari – xom-ashyo qoldiqlari, materiallar va yarimmahsulotlar (polufabrikatlar), sifat ko‘rsatgichlarini qisman yoki to‘la yo‘qotgan va davlat andozalariga mos kelmaydigan chiqindilardir. Ularga dastlabki ishlov berilib, undan keyin ishlab chiqarish sohasida qo‘llash mumkin. Iste'molga yaroqsiz chiqindilar – qo‘llash muddatini o‘tab bo‘lgan materiallar, eskirgan buyumlar va ularning dastlabki xossalarini qayta tiklash iqtisodiy nuqtai nazardan maqsadga muvofiq bo‘lmagan chiqindilar hisoblanadi. Masalan, plastmassadan tayyorlangan buyumlar, stol-stullar, quti va quvurlar va hokazo. Bunday chiqindilar xom-ashyo sifatida ham, boshqa materiallar uchun qo‘shimcha sifatida ham ishlatilishi mumkin. Ikkilamchi materiallar resurslari – bu ishlab chiqarish chiqindilari va iste'molga yaroqsiz chiqindilarning majmuasi bo‘lib, ularni mahsulot ishlab chiqarishda asosiy yoki yordamchi material sifatida qo‘llash mumkin. Bundan tashqari, bu guruhga shartli ravishda qo‘shimcha yoki aloqador mahsulotlarni ham qo‘shish mumkin. Ular sanoat uchun materiallar resursining potensial rezervlari hisoblanadi. Hozirgi paytda bunday resurslardan to‘liq foydalanilmayapti. Ikkilamchi energetik resurslar – texnologik jarayonlar natijasida qurilmalarda paydo bo‘ladigan chiqindilar, qo‘shimcha va oraliq mahsulotlarning energetik potensiali bo‘lib, ulardan korxonaning o‘zida yoki qo‘shni korxonalarni energiya bilan ta'minlashda qisman yoki to‘liq qo‘llash mumkin. - 2. Sanitariya jihatidan tozalash infratuzilmasi ob'ektlarini joylashtirish va ulardan foydalanish hamda maishiy chiqindilar bilan bog‘liq ishlarni amalga oshirish qoidalari
- Sanitariya jihatidan tozalash infratuzilmasi ob'ektlarini yaratish va ulardan foydalanish hamda maishiy chiqindilar bilan bog‘liq ishlarni amalga oshirish, shuningdek, ularning amalga oshirilishini nazorat qilish tartibini belgilaydi hamda barcha yuridik va jismoniy shaxslar tomonidan unga rioya etilishi majburiy hisoblanadi.
- Chiqindilar bilan bog‘liq ishlarni amalga oshirishda quyidagi asosiy tushunchalardan foydalaniladi:
- obodonlashtirish ob'ektlari — ko‘chalar, aylanma ko‘chalar, yo‘llar, markaziy maydonlar, yo‘lkalar, ko‘priklar, tunnellar, yo‘lovchilar o‘tadigan yer osti yo‘llari, favvoralar, ariqlar, kanallar, daryolar, ko‘llar va boshqa suv havzalarining qirg‘oqlari, aholining madaniy-maishiy ehtiyojlarini va hordiq chiqarishini qondirish uchun foydalaniladigan ob'ektlar (madaniyat va istirohat bog‘lari, o‘rmon massivlari, bog‘lar, bulvarlar, xiyobonlar), tashqi yoritish, reklama pannolari, yo‘l ko‘rsatkichlari, portallar, peshlavhalar, drenaj (drenajning vertikal, yopiq va ochiq gorizontal, yopiq kollektori), irrigatsiya novlari tarmoqlari,
- qurilish chiqindilari — turar joy uylari, ma'muriy bino, ko‘p kvartirali uy kvartiralarini qurish, rekonstruksiya qilish, ta'mirlash va buzish ishlarini amalga oshirishda hosil bo‘ladigan chiqindilar; xavfli maishiy chiqindilar — foydalanish xususiyatini yo‘qotganidan so‘ng insonlar hayoti, sog‘lig‘i va atrof tabiiy muhitga xavf soluvchi, shuningdek, utilizatsiya qilinishi lozim bo‘lgan va yig‘ish, tashish hamda zararsizlantirishning maxsus texnologiyalaridan foydalanishni talab qiluvchi tovarlardan hosil bo‘ladigan chiqindilar (simobli lampalarning ishlatilib bo‘lgan resurslari, simobli termometrlar chiqindilari, barcha turdagi akkumulyasiya qiluvchi elementlar va shu kabilar); ikkilamchi moddiy resurslar — maishiy xo‘jalikda hosil bo‘ladigan, bevosita yoki qo‘shimcha ishlov berishdan so‘ng takror foydalanish imkoni mavjud bo‘lgan, iste'mol va ishlab chiqarish chiqindilari (metall, plastmassa, shisha, qog‘oz chiqindilari va shu kabilar);
Do'stlaringiz bilan baham: |