Fors tilida sodda fe’llar bilan bir qatorda qo‘shma fe’llar ham qo‘llaniladi. Ot yoki sifat va ko’makchi fe’llar bilan yasalgan fe’llar qo‘shma fe’llar deyiladi. Qo‘shma fe’llar tarkibiga kirgan sodda fe’llar o‘z leksik ma’nolarini yo’qotib, ko‘makchi vazifasini bajaradi. Qo’shma fe’llar bir sintagma holatda, so‘zlar orasi pauzasiz to‘xtam) , bir urg‘u bilan talaffuz qilinadi.
کار کردن kor kardan– ishlamoq درس خواندن dars xondan – o‘qimoq.
Bo’lishli gaplarda urg‘u qo‘shma fe’llarning ot qismiga, bo‘lishsiz shaklli fe’llarda esa kuchli urg‘u inkor yuklamaga, ikkinchi kuchsiz urg‘u esa shaxs-son qo‘shimchalariga tushadi.
کار نمی کنم kor nemiko‘nam– ishlamayapman درس نمی خوانم dars nemixonam– o‘qimayapman.
Amaliy mashg‘ulot uchun topshiriqlar
37- tamrin. Quyidagi savollarga javob yozing.
آيا زمستان هوا سرد است؟ کوه و تپه پر از چيست؟ احمد و فرح بزگ هستند؟ آنها کجا درس می خوانند؟ مادرشان کيست؟ پدر و مادرشان کجا کار ميکنند؟ بيمارستان بزرگ است؟ زمستان آنها زود بخواب ميروند؟ کی بيدار ميشوند؟ چايی با چی ميخورند؟ شير می خورند؟ زمستان چند ماه است؟ بهار آفتاب پر نور است؟ هوا گرم ميشود؟ بنفشه پيدا ميشود؟ بهار چند ماه است؟ تابستان احمد و فرح درس ميخوانند؟ تابستان گجا می روند؟ پدربزرگشان در ده زندگي ميکنند؟ فرح و احمد به کی کمک می کنند؟ پاييز باز به دبستان می روند؟
Quyidagi zarbulmasalni yodlang.
کوه به کوه نمی رسد آدم به آدم می رسد kuh be kuh namirasad , odam be
odam mirasad – Tog‘ bilan tog‘ uchrashmaydi, odam bilan odam uchrashadi.
33- tamrin. Quyidagi gaplarni o‘qing va yozing.
ما در ترمذ زندگی می کنيم. برادرم در تاشکند زندگی می کند. او در تهران کار می کند. تو به دوستَت کُمک نمی کنی. هر روز با پسرم گردش می کنم. شما در دانشگاه درس می خوانید. امروز ما استراحت می کنيم. از اُزبکی ترجمه می کنيم. دُختَرَم با سَگَش گردش می کند. من سگ ندارم . کارد اينجاست. اين کارخانه کجاست؟ من سيگار نمی کشم.
34- mashq. Quyidagi gaplarni fors tiliga tarjima qilib yozing.
Men Termiz shahrida yashayapman. Mening do’stim Tehronda yashayapti. Mening tanishim Toshkent shahrida yashaydi. Sen Tabrizda yashayapsan. Biz shaharda yashayapmiz. Siz qaerda yashaysiz? Men har kuni qizim bilan sayr qilaman. Ahmad o‘z ota-onasiga yordam beradi. Uning opasi menga yordam beradi. Biz Universitetda o‘qiymiz. Biz har kuni Fors tiliga tarjima qilamiz. Sen qayerda o‘qiysan? Shopur va uning akasi Tabrizda ishlayapti. Sen qayerda ishlayapsan?