Ahillik va inoqlik sari

Talabalarda muloqotchanlik ko’nikmalarini rivojlantirishga qaratilgan “Ahillik va inoqlik sari” nomli trening mashg’uloti rejasi

Davomiyligi: 70 daqiqa.

№	Mashg’ulot nomi	Vaqt (daqiqa)	Kutiladigan natija
Kirish qismi
1.	Guruhiy normalarni qabul qilish.	2	Guruhiy normalar ishlab chiqiladi, treningning samarali kechishi ta’minlanadi.
2.	"Dustingizni bilasizmi"sharti	5	Ishtirokchilar bir-birlari haqida ma’lumotga ega bo’ladilar, kayfiyatlari ko’tariladi.
3.	Kutuvlarni aniqlash.	3	Ishtirokchilarning treningdan kutayotgan natijalari aniqlanadi.
Asosiy qism
4.	“Daraxt ”sharti	10	Uzaro fikr almashuvchanlik hamda quvnoqlik va ahillikni oshiradi
5	"Olma-olcha" o’yini
6.	"Hatarli botqoqlikdan utish“” o’yini	10	Hamjihatlikda qaror qabul qilish kunikmasini shakllantiradi
7.	"Kim nimani yaxshi kuradi"	10	Guruhda yaqinlari haqida tuliqroq malumotga ega bulish hotirani charhlash tularoq mazmunda hulosalar shakkllanadi
8	"Rivoyat"aytish shartlari
9.	“Bu kimning qoli” o’yin	20	Quvnoqlik va faollikni oshirishga hizmat qiladi
10	"Uchlar"uyini
Yakuniy qism
11.	“Shirin tilak” mashqi	5	Ishtirokchilarning ko’tarinki kayfiyatlarini barqarorlashtirish.
12.	Qayta aloqa	5	Ishtirokchilarning erishgan natijalarini tinglash.

Talabalarda muloqotchanlik ko’nikmalarini rivojlantirishga qaratilgan “Samimiy muloqot sari” nomli trening mashg’ulotining dasturi

Maqsad: ishtirokchilarda shaxslararo muloqotchanlik ko’nikmalarini rivojlantirish va o’zaro ahillikni oshirish.

Vazifalar: 1. Guruh a’zolarini o’zaro tanishtirish, ya’ni ularga bir-birlari haqidagi ma’lumotlar bilan almashinish imkonini yaratish;

2. Guruhda o’zaro ahillik muhitini yaratish;

3. Ishtirokchilar holati va kayfiyatlarini barqarorlashtirish;

4. Guruh ishtirokchilarini bir-birlarini yaxshiroq tushunishga hamda hamkorlikda ishlashga o’rgatish;

5. Guruh a’zolari o’rtasida o’zaro samimiylik muhitini yaratish.

Qoidalar:

• 
  “faollik” qoidasi (rolli vaziyatlarda har-bir kishi o’zida mavjud bilim, ko’nikma va malakasidan foydalanish);
  
• 
  “yagona mikrofon” qoidasi (biror ishtirokchi o’z fikrini bildirayotganida boshqa uning ga’ini bo’lmaslik);
  
• 
  “shu yerda va hozir” qoidasi (guruhdagi muomala-munosabat mashg’ulot jarayoniga bevosita aloqador, ya’ni ayni ‘ayt bilan bog’liq bo’lishi);
  
• 
  “ixtiyoriylik” qoidasi (ishtirokchilarning trening mashg’ulotida o’z mulohazalarini bayon etish, o’yin va mashqlarda ishtirok etishida ixtiyoriylikni joriy qilish);
  
• 
  “vaqtni tejash” qoidasi (ishtirokchilar o’z fikrlarini aniqlashda, qisqa bayon etish);
  
• 
  “sir saqlash” qoidasi (treningda qo’llanilgan ishtirokchilarning kechinmalari, hayotiy ma’lumotlarining mashg’ulotdan chetga chiqmasligi).
  

MASHG’ULOTNING BORISHI:

1. 
   KIRISH
   

1. 
   Guruhiy normalarni ishlab chiqish.
   

Maqsad: mashg’ulotning samaradorligini ta’minlash.

2)Tanishuv sharti

Do'stingizni taniysimi-

Maqsad:Guruhdagi birdamlikni oshirish bir-birlari haqida tuliqroq malumotga ega bulish

Barcha aylana shaklda joylashadi,bir birlarini yaxshiroq kurib turishlari kerak,Ung qo'l qoidasi asosida ishtirokchilar o'zlari haqida emas yonidagi sherigi haqida malumot berishi kerak.Bunda asosiy sherigining ismi,familiyasi,tugilgan yili,sanasi haqida malumot berishi kerak,qushimcha tarizda boshqa harahter xulq-atvoti haqida ham malumot aytishlari mumkin.

2)Kutuvlarni aniqlash.

Maqsad: ishtirokchilarning treningdan kutayotgan natijalarini aniqlash.

Ko’rsatma: trener har-bir ishtirokchidan bugungi mashg’ulotdan nimalar kutayotganligini so’raydi.

2. 
   ASOSIY QISM
   

1) "Daraxt"sharti

Maqsad:Guruhiy fikrlash hamda ahillik taminlash buyicha uzaro fikr almashish.

Trener doskaga daraxt shaklini chizadi qolgan ishtirokchilar har bir shoxga guruhning ahilligi va ji’sligini taminlash uchun zarur bulgan talab va takliflarni yozishadi.

2)) olma-olcha uyini

Maqsad:ishtirokchilarni faolligini oshirish guruh ichki muhitini yaxshilash.

Ishtirokchilar ikki guruhga teng bulinadi va bir birlariga qarama qarshi holda turiahadi birinchi guruhning nomi olma ikkinchi gurih nomi olcha deb nomalanadi.

Ishtorchilar qullarini kurishish holiga olib keladi trener uchgacha sanaydi va olma yoki olcha deb aytadi olma deganda birinchi guruh qarshisidagi raqibi qulini siqishi kerak buladi ikkinchi guruhdagilar esa qullarini olib qochish talab etiladi.Yoki olcha deyilgan jarayon teskarisiga davom etadi

3)Xatarli botqoqlikdan o’tish

Maqsad: jamoaviylik hamda jamoaviy qaror qabul qilish ko’nikmalarini shakllantirish.

Kerakli resurslar: ishtirokchilar soniga qarab 15 yoki 20 ta A4 formatdagi oq qog’oz.

Jarayon: varaqlar yerga 30sm oraliq masofa qoldirib bir qator qo’yib chiqiladi. Va ishtirokchilarga quyidagicha shart qo’yiladi. "Erdagi varaqlar harsang toshlardir, ulardan tashqari boshqa yer esa xatarli botqoqlikdan iborat. Ular yashab qolishlari uchun albatta ushbu botqoqlikning narigi tomoniga o’tib olishlari shart. Bunda ular botqoqlikdan bir-birlarini qo’llarini ushlashib (uzilmay), “toshlarni” (yahni qog’ozlarni) bosib o’tadilar. Eng muhimi, ular o’tayotganlarida bir birini qo’yib yubormasligi, bir vaqtning o’zida bitta ishtirokchining oyoqlari bitta varaqda turib qolmasligi (yahni doim bir ishtirokchining ikki oyog’i ikkita “tosh” ustida bo’lishi), varaqlarning birontasi ham bo’sh qolib ketmasligi talab etiladi. Agar ushbu talablar buzilsa, jamoa yana ortga qaytib, shartni boshidan boshlashi lozim. Jamoa yuqoridagi talablar doirasida “botqoqlikning” narigi tomoniga o’tib olsa, shart bajarilgan hisoblanadi va o’yin yakunlanadi. O’yin davomida ishtirokchilardan iloji boricha ratsional va ijodkorona yondoshish so’raladi.

4)Kim nimani yaxshi kuradi .

Maqsad:Guruhda kim nimani yoqtirishini bilish va hotirani charxlash.

Ishtirokchilar doira shaklida stullarga qulay joylashishadi.Va ung qul qoidasi asosida birinchi ishtirokchi uzini nmani yoqtirishi haqida aytadi(taom,meva,shirinlik,ichimlik...)ikkinchi ishtokchi esa uzidan oldingi ishtirokchining nmani yoqtirishini aytadi va uzini nmani yoqtirishini aytadi jarayon shu tarzda davom etaveradi har bir ishtirokchi uzidan oldingi sheriklarining nmani yoqtirishi haqida aytib berishi kerak.Oxirgi ishtirokchi uzidan oldingi barcha ishtirokchilarni yoqtirgan narsasini aytishigacha davom etadi.

5)Rivoyat aytish mashqi

Maqsad:Qissadan hissa chiqarish.

Treningchi yoki qatnashuvchilardan kimdir ibratli rivoyat,sher yoki kichik hikoya aytib beradi.

6))Bu kimning quli uyini

Maqsad:Quvnoqlikni oshirish idrok qilish tuygusini ochirish.

Ishtirokchilardan bir kishi tanlab olinadi va kuzlari boglanadi qolgan qatnashuvchilardam kimdir kelib qul berib kurishadi. vazifa bu kimning quli ekanligini to’ish va aytish.

Uchlar

Maqsad: ishtorkchilarni diqqatini oshirish va faollashtirish

Jarayon: ishtirokchilar aylana bo’lib turib olishlari so’raladi. Shundan so’ng trener shartni tushuntiradi. Ishtirokchilarning har biri bittadan son aytib 1,2,..4,5…tarzida aylana bo’ylab o’ng tomonga ketma-ket sanab ketadilar va aytiladigan sonlarning qaysi biri uchga bo’linadigan bo’lsa (misol uchun 3,6,9,12…) yoki aytiladigan sonning tarkibida uch raqami qatnashsa (misol uchun 3,13,23,33…) o’sha son kelganda uni aytish o’rnida uch marta qarsak chalinishi kerak. Misol uchun: 1,2,qarsak,4,5,qarsak…11,12,qarsak tarzida o’yin boradi hamda undan keyingi ishtirokchi son aytishda davom etaveradi. Ishtirokchilar o’yinga to’liq tushunib olishlari uchun3-4 ta odam adashib ketgunicha shunchaki o’ynaladi shundan so’ng o’yin boshidan boshlanib adashib ketgan ishtirokchilar birdaniga o’yindan (aylanadan orqaga) chiqib turadilar. Va oxirida qolgan ishtirokchi g’olib deb topiladi. Agar trening ishtirokchilari 20 tadan ortiq bo’lsa, shunchaki 5-6 ta odam adashib ketgunicha yoki raqam aytish aylanani 4-5 marta aylanib chiqqunigacha davom ettirish yetarli.

3. 
   YAKUNIY QISM
   

1. 
   “Shirin tilak” mashqi.
   

Maqsad: talabalarga o’zaro bir-birlari bilan xushmuomala bo’lish sirlarini o’rgatish.

Ko’rsatma: har bir ishtirokchi o’zining o’ng tomonidagi sherigiga shirin tilak aytadi.

2. 
   Qayta aloqa
   

Maqsad: ishtirokchilarning kutuvlari amalga oshganlik darajasini aniqlash.

Ko’rsatma: qatnashuvchilar “Men bugun treningdan…” jumlasi bilan boshlanadigan taassurotlarini bildirishadi.