Ахборот тизимлари ва технологиялари Кириш

VoIP va SKYPE
Интернет электрон почта, жонли суҳбат, янгиликлар гуруҳи каби кўплаб янги мулоқат воситаларини таклиф қилади. Булардан ташқари, эски мулоқат усулларидан ҳам фойдаланиш мумкин.Уларга мисол сифатида интернет орқали телефон қўнғироқларини келтириш мумкин. Бунда қўнғироқ қилаётган ва у билан гаплашаётган одамнинг овозлари TCP/IP протоколи ёрдамида пакетларга ажратилади ва интернет орқали узатилади.
Телефон қўнғироқларини интернетда узатадиган бу усул VoIP (Voice over Internet Protocol –intеrnеt orqali ovozni uzatish protokoli) деб аталади.
VoIP дан фойдаланишнинг бир қатор усуллари мавжуд. Энг қулай усуллардан бирида сиз бир компютердан иккинчи компютерга қўнғироқ қилиш мумкин. Бунинг учун телефон аппаратларининг ҳам кераги йўқ. Овозлар компютерларга уланган микрофонлар орқали ёзиб олинади ва компютерга уланган карнайлар тармоқдан қабул қилиб олинган овозларни чиқаради. Бу усулда телефон қўнғироқлари мутлоқо бепулдир. Ягона талаб ўзаро уланган икки компютер бир хил дастурий воситадан фойдаланишлари керак. Бундай дастурлар жуда кўп бўлиб, улар орасида бепул тарқатиладиганлари ҳам талайгина. Интернет орқали қўнғироқ қилишнинг иккинчи усули Skype (скайп) ёки унга ўхшаш тарзда ишлайдиган дастурлардир. Бу усулда компютердан мобил ёки статсионар телефон аппаратларига қўнғироқ қилиш мумкин. Бу усулда қўнғироқ қилинганда овоз сигналлари ё`лнинг асосий қисмини компютер тармоғи орқали босиб ўтади ва ўз ё`лининг охиридагина маҳаллий телефон тармоғи орқали телефонга узатилади. Бунда қўнғироқлар учун пул тўлашга тўг`ри келади, лекин ҳаттоки халқаро қўнғироқлар учун ҳам тўлов бир-икки сентдан ошмайди. VoIP дан компютерлардан ташқарида ҳам фойдаланилади. Масалан, контсерт пайтида фойдаланиладиган симсиз микрофонлар ҳам бу протоколдан фойдаланадилар. VoIP дан кичик ва катта ташкилотларнинг ички телефон тизимларини яратишда ҳам фойдаланилади. Бунда ички қўнғироқлар тўлиқ компютер тармоқлари орқали узатилса, корхонадан ташқарига чиқиб кетадиган ва ташқаридан кириб келадиган қўнғироқлар тармоққа мавжуд телефон тизимларидан келиб тушади. Лекин бу усулда ҳам қўнғироқларнинг нархи бир неча баробар арзон бўлади.