Аграр тармоқ иқтисодий салоҳиятини оширишда институционал ислоҳотлар ва

 
401 
±∆К
к
=(0,817×210×8×1,776) – (0,817×220×8×1,776)= 2438–2554=-116 минг сўм 
-
учинчи омил, иш куни давомийлигининг бизнес режага нисбатан 
ҳақиқатда 0,2 соатга камайиши, бир нафар ходим ҳисобига ишлаб 
чиқарилган маҳсулот ҳажминининг 61 минг сўмга камайишига таъсир 
кўрсатган: 
±∆К
д
=(0,817×210×7,8×1,776)– (0,817×210×8×1,776)= 2377–2438=-61 минг сўм 
-
тўртинчи омил, бир киши-соат ҳисобига ишлаб чиқарилган маҳсулот 
ҳажмининг бизнес режага нисбатан ҳақиқатда 361 минг сўмга кўпайиши эса 
бир нафар ходим ҳисобига ишлаб чиқарилган маҳсулот ҳажминининг 483 
минг сўмга камайишига таъсир кўрсатган: 
±∆К
с
=(0,817×210×7,8×2,137)–(0,817×210×7,8×1,776)= 2860–2377 = +483 минг 
сўм 
Таҳлил натижаларидан кўриниб турибдики, “НАМУНА” масъулияти 
чекланган жамият меҳнат унумдорлигини ошириш имкониятларидан етарли 
даражада фойдалана олмаган. Яъни, бир ишчининг ишлаган киши-кунлари ва 
иш куни давомийлигида бизнес режага нисбатан йўқотишларга эга бўлган. 
Бу эса, меҳнат унумдорлиги даражасига салбий таъсир кўрсатган. Шу боис, 
келгусида меҳнат унумдорлигини ошириш мақсадида йўл қуйилган 
камчиликларни тўғрилаш ва меҳнат унумдорлиги даражасини ошириш 
бўйича аниқ чора-тадбирлар ишлаб чиқиши лозим деб ҳисоблаймиз. Албатта 
бу жамиятда келгусида меҳнат унумдорлигини ошириш имкониятларидан 
етарли даражада фойдаланиш имконини беради. 
Шундай қилиб, хориж амалиётида қўлланилаётган услуб бўйича аграр 
соҳада фаолият юритаётган қайта ишлаш корхоналарида меҳнат 
унумдорлигини омилли таҳлил қилиш натижаларини мамлакатимиз 
тажрибаси билан таққослаганда, хориж амалиётидаги таҳлил услубини 
қўллаш афзалроқ деб ҳисоблаймиз. Чунки, унда модел элементларининг, 
жумладан ишчиларнинг умумий ходимлар сони таркибидаги улуши, бир 
ишчининг йил давомида ишлаган киши-кунлари, иш куни давомийлиги ва 
бир киши-соатда ишлаб чиқарилган маҳсулот ҳажмининг ўзаро алоқадорлиги 
тўлиқроқ ҳисобга олинади. Бу ўз навбатида омилларнинг таъсирини аниқроқ 
баҳолашни ва таҳлил самараси юқорироқ бўлишини таъминлайди. Бу эса, 
қайта ишлаш корхоналарида хўжалик жараёнларини самаралироқ бошқариш 
бўйича менежерларга тавсиялар ишлаб чиқиш имконини беради.