Аграр тармоқ иқтисодий салоҳиятини оширишда институционал ислоҳотлар ва

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

 
372 
3-ШУЪБА 
БУХГАЛТЕРИЯ ҲИСОБИ, ИҚТИСОДИЙ ТАҲЛИЛ ВА АУДИТНИ 
ХАЛҚАРО СТАНДАРТЛАР АСОСИДА ТАКОМИЛЛАШТИРИШ
БИОЛОГИК АКТИВЛАР ВА УЛАРНИ ҲИСОБГА ОЛИШНИНГ 
АЙРИМ МАСАЛАЛАРИ 
 
Б.Ю. Менгликулов - 
ТДАУ, и.ф.н., профессор 
У.М. Караева - 
ТДАУ, магистрант 
Иқтисодиётни модернизациялаш ва либераллаштириш шароитида 
хўжалик 
юритувчи 
субъектларда 
ҳисоб 
объектлари 
тўғрисидаги 
маълумотларни ўз вақтида, тўғри ва тўлиқ шакллантириш масалалари муҳим 
аҳамиятга эга. Шу сабабли, хўжалик юритувчи субъектларда, жумладан аграр 
соҳада 
фаолият 
юритаётган 
хўжалик 
субъектларининг 
активлари 
(маблағлари) таркибида муҳим ўрин ва аҳамиятга эга бўлган ҳисоб 
объектларидан бири биологик активлар ҳисобини уларнинг хусусиятларидан 
келиб чиққан ҳолда тўғри ташкил этиш, тан олиш ва баҳолаш, ҳисобга олиш 
ва молиявий ҳисоботда акс эттириш бугунги куннинг долзарб масаларидан 
бири ҳисобланади. Чунки, миллий ҳисоб ва ҳисобот тизимимизга биологик 
активлар тушунчаси янги кириб келган иқтисодий категориялардан бири 
бўлиб, улар хўжалик субъекти активларининг бир тури сифатида акс 
эттирилиб келинмоқда. 
Ҳалқаро амалиётда эса биологик активлар тушунчаси кенг қўлланилади 
ва уларни ҳисобга олиш ва молиявий ҳисоботда акс эттириш 41-сонли 
“Қишлоқ хўжалиги” номли бухгалтерия ҳисобининг халқаро стандарти 
(БҲХС) билан тартибга солинади.
Шу ўринда ҳақли савол туғилади: биологик актив ўзи нима ва унинг 
таркибига нималар киради? 
Тадқиқот натижалари шуни кўрсатадики, биологик актив тушунчасига 
ҳисоб объекти ва молиявий ҳисобот элементи сифатида иқтисодий 
манбаларда қуйидагича таъриф, ёндашув ва фикр-мулоҳазалар билдирилган. 
Жумладан, 41-сонли “Қишлоқ хўжалиги” номли БҲХСда [1] биологик 
активларга қуйидагича таъриф берилган: “