Агар Х1Х асрнинг охирларида хитой армияси немис модели асосида тузилган ва унинг фаолияти ҳам мана шу асосда қурилган бўлса, ХХ асрнинг бошларига келиб эса хитой армиясида японларнинг таъсири сезила бошлади

2.bosqich. SHanxay kompaniyasining boshlanishi. Yaponiya hukumati SHanxay shahriga alohida e’tibor berar edi. U SHanxayni Xitoyni bosib olish jarayonidagi harbiy strategik shahar sifatida qarar edi. Chunki SHanxayni egallash Yaponiya uchun Xitoyni ko‘p jihatdan o‘ziga bo‘ysundirish bilan teng edi. XX asrning 30-yillariga kelib SHanxay shahri mamlakatning yirik port shahriga aylandi. Uning aholisi 1,5 mln.ga etdi. SHaharni asosan inglizlar egallab olgan bo‘lib, ular bu yerda o‘zlarini haqiqiy xo‘jayinlardek tutar edilar, ingliz bayroqlari, ingliz politsiyasini hamma joyda uchratish mumkin edi. SHaharning xitoy qismi inglizlar egallagan qismiga qaraganda ancha past turmush kechirar edi. Kuchli hukumat yo‘qligidan foydalanib inglizlar hohlagancha siyosat yurgizar edilar, mahalliy boylar esa iloji boricha ko‘proq boylikni turli yo‘llar bilan qo‘lga kiritishga harakat qilar edilar. Endi bu hududni Yaponiya bosib olishga kirishdi. Bu vaqtga kelib SHanxayda ishchilar va oddiy aholining noroziligi tobora kuchaya boshladi.
Yaponiya bilan urush davrida Gomindan ko‘p holatlarda front liniyasida yakka qoldi. Janglarda 200 dan ziyod generallarini yo‘qotdi (Ikkinchi jahon urushi davrida Xitoyning umumiy talofati jon boshiga 20 mln.kishini tashkil etdi). Yaponiya-Xitoy urushida ishtirok etgan yapon generallariham o‘zlarining asosiy dushmani sifatida Chan Kayshi armiyasini e’tirof etadilar. Ammo Kvantun armiyasining Sovet Armiyasi kuchlari tomonidan butunlay tor-mor qilinganidan keyin Sovet qo‘mondonligi barcha harbiy qurollarini XKP harbiy kuchlariga berdi. Buning natijasida Xitoyning shimoli-Sharqiy hududida fuqarolik urushi boshlandi. SSSR yordamida yaponlarning quvib chiqarilishi boshqa muammoni yuzaga keltirdi. Endi Xitoy Kommunistik partiyasi va Gomindan o‘rtasida kurash boshlandi. Bu kurash Xitoyda fuqarolar urushining boshlanishiga sabab bo‘ldi.
Kommunistik partiya kuchlari va Gomindan kuchlari o‘rtasida kuchli qon to‘kilgan janglar bo‘lib o‘tdi. Bu urushda ba’zan Gomindan, ba’zan kommunistlar g‘olib chiqar edilar. 1948 yilning kuzida XKP Manchjuriyani o‘z nazorati ostiga oldi. XKP katta hududda hujumga o‘tdi va uni egalladi. Yaponiya bilan urushdan charchagan Chan Kayshining harbiy kuchlari bunday katta xujumga javob bera olmadi. Aytish mumkinki, SSSR Ikkinchi jahon urushida u bilan birga bo‘lgan o‘z ittifoqchisini deyarli engog‘ir ahvolga qo‘yib sotqinlik qildi. O‘z hatti harakatlari bilan Xitoy hududida fuqarolar urushini keltirib chiqardi. Bu urushlar Xitoyga ham iqtisodiy, ham harbiy jihatdan katta zararlar keltirdi. Minglab kishilar qurbon bo‘ldi.