Afg`oniston fuqarolarini o`qitish ta`lim markazi O`zbek tili va adabiyot yo`nalishi 3-kurs 303-guruh talabasi Xoliddin Muhammadiyning Tarix fanidan Amir Temur hayoti haqida tayyorlagan taqdimoti

O'n yettinchi asrga ke1ib Angliya qirolligining birinchi astronomi U1ug'bekning
«Zijijadidi Ko'ragoniy»
asaridan foyda1angan.
Temuriy1ar davri ma'naviyatining buyuk namoyandasi, shubhasiz, Alisher Navoiydir. Navoiy maktabi noyob hodisa bo'1ib, hozirgacha dunyoni 101 q01dirib ke1moqda. Albatta, buyuk inson1ar komillik cho'qqisiga oson1ikcha erishgan1ari yo'q. U1ar tur1i qiyin bosqich1ardan o'tgan1ar.
O'tmishda ma'naviy kamolotga inti1gan shogirdlar (muridlar) o'zlarini tamomila ustoz (murshid) ixtiyoriga topshirganlar. Shogird faqatgina ixlos va sadoqat ila komil ustoz tarbiyasida yetuklikka erishishi, ilm cho'qqilarini zabt etishi, qabih1ik va razolatga yetaklovchi shayton vasvasalaridan
saqlanishi mumkinligi haqida «Turkiston mulkining shayxul mashoyixi» (Alisher Navoiy) bo'lgan Ahmad Yassaviy quyidagi hikmatni bejiz ijod qilmagan:
Piri mug'on xizmatida yugurib yurdim,
Xizmat qilib, ko 'zim yummay hozir turdim.
Madad qildi, Azozilni kovlab surdim,
Andin so'ngra qanot qoqib uchdim mano.
Talaba1ikning dastlabki davrida ustoz talabada mavjud
g'ururni sindirishga harakat qi1gan.
Yuzaki qaraganda, murshid shogirdiga jabr qilgandek tuyuladi. Lekin bu «jabr» muridni tarbiyalash va chiniqtirish uchun juda zarur ekan. Shu sabab «Ota mehridan -ustoz jabri afzal» , degan purma'no maqol yarati1gan. Bunga monand Amir Temur: «Piri
komil shayx Bahouddin N
aqshbandiyning: «Kam yegin, kam ux1a, kam gapir» , degan pand- u nasihatlariga amal qildim.
Arkoni davlatga, barcha mu1ozim1arga ham aytar so'zim shu bo'ldi: «kam yenglar - ocharchi1ik ko'rmaysiz1ar, boy- badavlat yashaysiz1ar , kam uxlanglar -mukammallikka erishasiz1ar, kam gapiringlar dono bo'lasizlar.
Amir Temur XIV asrda buyuk Temuriylar davlatiga asos soldi. 1,5 mln. kv. km. hududda- O'rta Osiyo, Qozog'iston, Shimoliy Kaspiy, Shimolda Ural, G'arbda Sibir, Kustanay soyliklari, Sharqda Markaziy Qozog'iston va Tyanshan janubiy etaklari, Pomir tog'liklari, Kopetdog' oldi hududlarida o'z imperiyasini tuzdi. 27 ta podshohlikni
Demak, Amir Temur buyuk dav1at arbobi va yuksak ma'naviyatga ega bo'lgan dono hukmdor bo'lib, ham siyosiy, ham ma'naviy jihatdan juda katta tarixiy ahamiyatga egadir. Zero:

• Amir Temur XIV asrdayoq mam1akat va mintaqalararo munosabat1arni chuqur1ashtirib, yagona iqtisodiy

makonga bir1ashtirishga harakat qildi. Integratsiyani ish1ab chiqib, Buyuk Ipak yo'li o'tgan .mam1akat1ar o'rtasida madaniyat1ar mu1oqotini bosh1ab berdi.

• Amir Temur dav1at tizimi va boshqaruvni tashki1 etishda

o'ziga xos maktab yaratdi, ado1at1i jamiyat qaror
toptirishda qonun ustuvor1igiga rioya qi1di.

• Amir Temur dav1atchi1ik tamoyi11arini rivoj1antirdi, uni

aq1-idrok sa1ohiyatiga tayanib, taktik va strategik asosda
shakllantirdi;

• Amir Temur sa1tanati ma 'naviyat va oliy darajadagi madaniyatga yo'g'ri1gan sa1tanat edi.

E`TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT!